Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaufanie,skonnośćdopomocyiuczciwośćawzrostgospodarczywEuropie
651
czynnikawyjaśniającegoprocesywzrostuekonomicznegouzasadniasięgłównie
trzemaargumentami:redukcjąkosztówtransakcyjnych,osiąganiemkorzyścipo-
przezrozbudowywaniesiecikooperacyjnychorazlegitymizacjąstrukturwładzy
ipodejmowaniadecyzji.
Istotapierwszegoargumentusprowadzasiędoredukcjinakładówfinanso-
wychnaprocedurykontrolnewprocesachzawieraniakontraktóworazwytwa-
rzaniaidystrybucjidóbr,atakżezmniejszaniaryzykawzawieranychtransakcjach
(North1990).Innymisłowy,imwięcejwzajemnegozaufaniawspołeczeństwie,
tymmniejszaskalawydatkównafunkcjonowanieinstytucjinadzorujących,które
wnaturalnysposóbograniczająprocesyzaangażowanewwytwarzaniedóbr.Co
więcej,jakpodkreślaWhiteley(2000,s.451),Hwsytuacjiniskichkosztówtrans-
akcyjnychaktorzysąwstanienegocjowaćrozwiązywanieproblemówzachowań
zbiorowychbardziejefektywnieaniżeliwprzypadku,kiedybyłybyone(problemy)
rozwiązywanepoprzezzewnętrzneregulacje”.
Argumentdrugiodnosisiędosferyorganizacji.Imwiększezaufanie,tym
większeprawdopodobieństwopodejmowaniadziałańkooperacyjnychprzez
członkówdanegospołeczeństwa.Przełożeniezaufaniaiwspółpracynakorzyści
ekonomicznenastępujenajczęściejnadwasposoby.Popierwsze,jakpodkreśla
Warren(2008,s.136)Hrelacjazaufaniaumożliwiaufającemukorzystaniezpew-
nychzasobówpozostającychwdyspozycjiobdarzonegozaufaniemiviceversa”.
Zatemzaufanieposzerzamożliwośćdostępudonieswoichzasobów,przezco
zwiększaszansenaosiągnięciedodatkowychkorzyści.Podrugie,sprzyjazawiązy-
waniuróżnegorodzajuspółek,inicjatywiprzedsięwzięćprodukcyjnychpoprzez
łączeniedrobnegokapitałufinansowegowwiększepodmiotyfinansowe,zdolne
dopodejmowaniabardziejzłożonychzadańiskuteczniejrywalizującenarynku.
Występującytuwzrostrozmiarówdziałalnościgospodarczejpozwalarównieżna
osiąganieefektówskali.
Argumenttrzeciodnosisiędokwestiiłagodzenianapięćikonfliktówwynikają-
cychzesprzecznościinteresówekonomicznychróżnychgrupspołecznych.Innymi
słowy,imwiększezaufanie,tymwiększaskłonnośćdolegitymizacjiistniejących
nierównościspołecznychitymmniejszapodatnośćnainicjowaniekonfliktów
osłabiającychefektywnośćistniejącegosystemuspołeczno-ekonomicznego.Jak
podkreślająKnackiKeefer(1997,s.1253),Hprzedstawicielerząduwspołeczeń-
stwachzwysokimpoziomemzaufaniapostrzeganisąjakowiarygodni,takjak
ichpolityczneoświadczenia”.Cowięcej,większezaufaniepozostawiawiększa
swobodędziałaniaorganompaństwaodpowiedzialnymzapolitykęekonomiczną,
nawetwtedy,gdyniektóredecyzjeniesąkorzystnedlaspołeczeństwawkrótkim
okresie.Azatemwiększezaufanieułatwiapolitykęnakierowanąnaceledługo-
okresowe.Wzrostgospodarczy–budowaniepotencjałuludnościowegoikapitału
ludzkiego,potencjałukapitałufizycznego–jestzeswejistotydziałaniemdługo-
okresowym.Dlategowpolityceekonomicznejniezbędnesąceledługookresowe,
którymsprzyjazaufanie.
Istotązaufaniajestzakładanarelacjawzajemnościioczekiwania,przejawia-
jącasięwrespektowaniuinteresówpartnerówinterakcji.Wzajemneoczekiwa-
