Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A
R
T
Y
K
U
Ł
Y
MAREKRATAJCZAK*
Liberalizmineoliberalizmekonomiczny
wperspektywiehistorycznej
Uwagiwstępne
Neoliberalizmekonomicznyjestwostatnichlatachprzedmiotemnasilonejkry-
tyki.Oczywiściematozwiązekzostatnimkryzysemfinansowymiodczuwanymi
dodziśjegokonsekwencjami.Towłaśnieneoliberalizmzarównowrozumieniu
konkretnychkoncepcjiteoretycznych,jakwrozumieniupolitykigospodarczej
realizowanejprzezposzczególnerządyibankicentralne,jakiwreszciewrozu-
mieniupewnychwzorcówpolitykigospodarczejpropagowanychprzezczołowe
instytucjemiędzynarodowezMiędzynarodowymFunduszemWalutowymnaczele
zostałdośćpowszechnieuznanyzaistotnąprzyczynętego,żenietylkodoszło
dokryzysu,aletakżetego–itojestnawetgroźniejsze–żeodżyłaideastagnacji
sekularnej,któramożegrozićwieloletnimokresemmarazmuwgospodarcewielu
krajów(Mączyńska2015).
Wczytującsięwopracowaniakrytykująceneoliberalizm,nietrudnojednakza-
uważyć,żestosunkowomałouwagiprzywiązujesięwnichdoodpowiedzinakilka
pytań.Pierwszeznichdotyczysamejdefinicjineoliberalizmu.Nawetograniczając
wymiardyskusjitylkodokwestiigospodarczych,boprzecieżneoliberalizmtoidea
oznacznieszerszymzakresiewsferzedoktrynalnej,odnoszącasiętakżedokwe-
stiipolitycznychispołecznych,wcaleniejestłatwookreślić,cokrytycyneolibera-
lizmu–acznietylkooni–dokładnieprzeztopojęcierozumieją.Drugiepytanie,
zresztąściślewiążącesięzpierwszym,dotyczyniezwykleistotnejrelacjimiędzy
krytykąneoliberalizmuastosunkiemdoliberalizmujakotakiego.Czyminnym
jestbowiemdostrzeganieróżnychsłabościneoliberalizmu,azarazemobronaidei
liberalnych,aczymśzupełnieinnymkrytykadefactoutożsamiającaneoliberalizm
zliberalizmem.Wreszcietrzeciepytanieistotnezarównowkontekścieteorii,jak
ipraktykidotyczytego,czymneoliberalizmmiałbybyćzastąpiony.Nagruncie
*Prof.drhab.MarekRatajczak,KatedraMakroekonomiiiBadańnadRozwojem,UniwersytetEko-
nomicznywPoznaniu;e-mail:marek.ratajczak@ue.poznan.pl
