Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Ekonomista”2021,nr3
http://www.ekonomista.info.pl
Ograniczeniastarychparadygmatówpolitykimakroekonomicznej...
327
granicyrównejwyrażeniuD/Y=(dD/Y)/g(y)7.Kiedynaprzykładg(Y)=5%,to
zgodniezwyrażeniemg(Y)=(dD/Y)/(D/Y)możemynapisać5%=(dDY)/(D/Y)
=3%/60%=4%/40%itd.Kiedystosunekdługudodochodujeststały,todług
(D)idochód(Y)musząrosnąćwtymsamymtempie(Osiatyński2006,s.88–89).
Pierwszykłopotztakdobranymiwielkościamikryteriówfiskalnychbie-
rzesięstąd,żewarunekpięcioprocentowejstopywzrostuPKBwrównaniu
g(Y)=udDY/uDspełnianieskończeniewieleparrelacjideficytuidługudoPKB:
2procentPKBdeficytui40procentPKBdługu,jaki4procentdeficytui80pro-
centPKBdługuteżdajepięćprocentwzrostuPKB.JeżelistopawzrostuPKB
jestdana,tokryteriafiskalneniesącoprawdaodsiebieniezależne,alerównanie:
tempowzrostuPKB(idługupublicznego)=relacjadeficytubudżetowegodo
PKBpodzielonaprzezrelacjędługupublicznegodoPKBpozostajenieoznaczo-
ne.Zprzedstawionegowtymrównaniuwarunkurównowagibynajmniejniewy-
nika,dlaczegowybranoakurattaką,anieinnąparęparametrów,którająspełnia.
Dopierookreśleniegranicznegoprogujednegozkryteriówfiskalnychpozwala
wyznaczyćdrugi.Odkładającnabokkwestieodwzorowaniarzeczywistościprzez
teorię,zktórejtoogólnerównanierównowagijestwyprowadzane,trzebapod-
kreślić,żeprzyjętewkryteriachzMaastrichtichwielkościnumeryczneniedają
sięwyprowadzićzjakiejkolwiekteorii–niemajążadnegoteoretycznegouzasad-
nienia.
HistoriawyznaczaniawielkościnominalnychkryteriówfiskalnychMaastricht
jestprzesłoniętamgłą.Jakmożnasądzić,punktemwyjściabyłoposzukiwanieta-
kichichparametrów,którebyłybyspójnezempirycznieobserwowanymistopami
wzrostuwkrajachUniiEuropejskiej,wahającymisięwówczasprzeciętniewokół
5%nominalnie(i–przy2–2,5%inflacji–wokół3–2,5%realnie).Prawdopodob-
niewposzukiwaniuwarunkówstabilnościpolitykifiskalnej,któretrwałyodpo-
czątkulat,90.iktórychpunktemwyjściabyłarelacjamożliwegodoutrzymaniana
dłuższąmetędługupublicznegodoPKB,przyjętonajpierwnumerycznąwielkość
kryteriumdługupublicznegowwysokości60%PKB.Byłatoprzeciętnawiel-
kośćdługupublicznegowkrajachEUwczasie,kiedyformułowanogłównezapisy
TraktatuzMaastrichti,coważniejsze,Niemcyniemalgospełniały(61,3%PKB
nakoniec1996r.),aweFrancjidługwynosiłwtedytylko55,1%PKB.Warunku
7Tasamaformułkapozwalanalepszezrozumienieznaczeniakoncepcjipierwotnegodeficytubu-
dżetowego(tj.deficytupopotrąceniukosztówobsługidługupublicznego)inadocenienierzeczywistych
ograniczeńpułapureflacjideficytudoPKBwymaganejkryteriamizMaastricht.Przydługuwynoszącym,
powiedzmy,60%PKBorazprzystopieprocentowejrównej0,04oznaczatowypłatęodsetekdlaposiadaczy
skryptówdłużnychSkarbuPaństwawynoszącą0,04(0,6)=0,024,czyli2,4%PKB,aprzystopieprocentowej
równej0,06mamy0,6(0,06)=0,036,czyli3,6%PKB.Wynikastądnatychmiast,żedopuszczalnywedług
kryteriówzMaastrichtdeficytpierwotny(czyliten,którywrzeczywistościwspółokreślacałkowitypopyt)
wyniesiewpierwszymprzypadku3%–2,4%=0,6%PKB,wdrugimzaś3%–3,6%=–0,6%PKB.Znak
minusoznacza,żegospodarkazadłużasięo3%PKB,płacizaśposiadaczomskryptówdłużnych3,6%PKB,
wobecczegopierwotnanadwyżkabudżetowamusiwtymprzypadkuwynieść0,6%PKBiwtymzakresie
ograniczaćcałkowitypopyt.Takbędziezawsze,kiedystopaprocentowa,którapłacipaństwoodswoich
skryptówdłużnych,jestwyższaodnominalnegotempawzrostuPKB.
