Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
elegijnośćromantyczna
|
19
rzucenia,śmierci”
21
.Okazujesięzatem,żeekloga(awłaściwie
sielanka)stanowitylkochwilowąwyrwęwegzystencjiczłowieka,
która–jaksięmożemydomyślać–jestraczejwydana,jakpisze
Brodzińskiwprzytoczonymfragmencie,napastwęWwiatrupółnoc-
nego”,czyliszaleństwa;jesttakżeobarczonalicznymiobowiązka-
mi(Wznojami”)iwywołujerozpacz(Włzy”).Razjeszczemożemy
stwierdzićzaBrodzińskim,iżświatXIXstuleciatoświatnieprzy-
jaznyczłowiekowi–odpoczynekzastąpionyzostałpracą,harmonia
nieładem,auśmiechłkaniem.
Znaczącywydajesięfakt,że–abyopisaćtęwrogąrzeczywistość
–krytykpolskisięgnąłposłynnytoposetinArcadiaego.Przypo-
mnijmy,żenaprzełomieXVIIIiXIXwiekuzaobserwowaćmożna
zadziwiającąekspansjętejłacińskiejsentencji,spopularyzowanej
główniedziękiobrazomNicolasaPoussina.Sięgająponią–co
wyczerpującoopisałErwinPanofsky22–międzyinnymiAbbédu
Bos,DenisDiderot,JacquesDelilleczyJohannWolfgangGoethe.
Trudnozatemjednoznaczniewskazać(zewzględunaogromnąpo-
pularnośćtoposu),ktozainspirowałwtymprzypadkuBrodzińskie-
go.MariaAdamiak,EugeniuszKlinorazMonikaPosorsądzą(może
zbytpochopnie),iżpojawiającysięwrozprawieOidyllipodwzglę-
demmoralnymcytatWIjambyłwArkadii”(Oidylli,s.253)został
przejętyodChristophaMartinaWielanda23.ZkoleiAlinaWitkow-
skasugeruje,żekrytykmógłsięodwoływaćdoznanegoobrazu,
któregoautoremjestGuercino(GiovanniFrancescoBarbieri)–
dodajmyjednak,iżtaakuratpropozycjamożebudzićuzasadnione
wątpliwości.OtóżobrazGuercina(namalowanywRzymiemiędzy
1621a1623rokiem)itowarzyszącamutradycjainterpretacyjna
każą–coszczegółowozrekonstruowałPanofsky24–tłumaczyćła-
cińskąinskrypcjęjako:WJajestemnawetwArkadii”.Ikonogra-
ficznaanalizadziełaGuercinapozwalastwierdzić,żesłowate
wymawiaśmierćreprezentowanaprzezczaszkę.Mamytuwięcra-
czejdoczynieniazostrzeżeniem,przestrogądotyczącąprzyszłości,
anie–jakwrozprawieBrodzińskiego–zpełnymmelancholii
rozpamiętywaniemstraconegoczasu,którewsztuceiwliteraturze
pojawiłosięzasprawąobrazunamalowanegoprzezPoussinaoko-
ło1635roku
25
.MimotoautorkaopracowaniaSławianie,mylubim
sielanki…mazupełnąrację,twierdząc,żekrótki,łacińskicytat
