Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
JuliuszPielichowski
Figurywyobcowania
OprozieElizabethBishop
1
JednąznajbardziejcharakterystycznychcechpoezjiElizabethBishopstanowi
oczywistanieredukowalnośćmateriału,zjakiegozbudowanesąjejprecyzyjne,tek-
stoweświaty–ichabsolutnakoniecznośćistnieniawtakiej,nieinnejpostaci.Ta
zasadatłumaczyczęściowoniewielkierozmiaryspuścizny,jakąpozostawiłaposo-
bieautorkaTheMan-Moth.Tomwierszyzebranych,obejmującywszystkieksiążki
poetyckie,tekstyrozproszone,atakżejuweniliaiprzekłady,liczyzaledwiedwieś-
ciekilkadziesiątstroni–jakwskazujądatynaokładce:1927-1979–jestefektem,
skądinądolśniewającym,ponadpięćdziesięciulatzajmowaniasiępisaniempoezji.
Takwysokipoziomkoncentracjiznaczeńiobrazówzdefinicjimusioznaczaćrezy-
gnacjęztego,cozbędneczypowtarzalne.WierszeBishopmającharakterniezwy-
kleintensywnych,jednorazowychdoświadczeń.Tazasadniczaoszczędnośćmówi
takżebardzowieleostosunkuBishopdoliteratury.Jakwiemy,nieprowadziłaona
bujnegożycialiterackiego,zdrugiejjednakstronykilkaprzyjaźni,którezawar-
łazinnymipoetami,odegrałobardzoistotnąrolęwjejbiografiiiodcisnęłotakże
swojepiętnonajejtekstach.
NiejakowcieniutwórczościpoetyckiejElizabethBishoppozostająpisane
przezniąprozy,któretworzyławłaściwieprzezcałeswojeżycie.Zregułysątodość
krótkie–kilku-,najwyżejkilkunastostronicowe–teksty.Wieleznichstanowibar-
dzointeresującyrozdziałtwórczościautorkiFlorydyiznaczącejejdopełnienie.
Prozytezresztą,wdużejmierze,rządząsiępodobnązasadąnieredukowalności
materiału,coznaczniesłynniejszewiersze,choćjużnawstępienależypodkreślić,
że–wprzeciwieństwiedopoezji–tekstyteukazywałysięjedyniewczasopismach
iantologiach,aniektóredokońcażyciapoetkipozostaływrękopisie.Bishopprzy-
wiązywałajednakdonichniemałąwagę.Wiemy,żeplanowałazebraćjewjednym
tomie1.Ostatecznieksiążkataukazałasięw1984roku,pięćlatpośmiercipoetki.
Edycjatadodziśstanowinajpełniejsząprezentacjęjejprozyiesejów.
ProzaElizabethBishopdzielisięnadwazasadniczenurty.Pierwszy–chyba
najciekawszy–toopowiadania,stanowiącesamodzielne,pełnoprawnetekstyli-
terackie.Bishoppublikowałajewprasienaprzestrzenikilkudekad.Mimoiżjest
ichdosłowniegarstka,niepowinnotozmylićnascodoichjakościiznaczenia–
wprzypadkuBishopjakośćwłaściwiezawszejestodwrotnieproporcjonalnado
ilości.Spośródośmiuopowiadań,jakieznajdziemywtomieTheCollectedProse,
przynajmniejkilkatomałearcydzieła.Aleobokopowiadańjestjeszczeówdrugi
nurttekstów,niemniejinteresujących–bardziejprywatnych,autobiograficznych,
pozwalającychspojrzećnamoczamiBishopnateaspektyjejbiografii,którezper-
spektywymijającegoczasuokazałysiędecydującedlakształtujejosobowości.Do
tegonurtumożnazaliczyćtakżetekstytakiejakwprowadzeniedodziennikabra-
zylijskiejnastolatki,żyjącejuschyłkuXIXwieku,przełożonegoprzezBishopiopa-
trzonegownikliwymwstępem(TheDiaryof„HelenaMorley”),jakrównieżnie-
1Por.R.Giroux,Introduction,w:ElizabethBishop,TheCollectedProse,Farrar,StrausandGiroux,New
York1984,s.XVII.
