Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
HenrykBereza
LeopoldBuczkowski
Droga
WdrodzepisarskiejLeopoldaBuczkowskiegoistniejązbieżnościzdrogamiin-
nychpisarzy,którzyporzuciliwspólnetraktybeletrystyczne.Mimotychzbieżności,
onimbardziejniżojakimkolwiekinnympisarzumożnapowiedzieć,żezdobyłsię
naodwagę,żebyiść,gdziekolwiekonawiedzie,drogąwłasną.
Tawłasnadrogapoleganaposzukiwaniucoraztonowej,każdorazowozgodnej
zwewnętrznymdoświadczeniem,odpowiedzinaciąglejednoitosamopytanie,jak
światistniejewczłowieku,jaksięwniegowdziera,jakwnimtrwairozpadasię,
jakzniegouchodzi.
Światstwarzasięwczłowiekuzasprawąjegozachwytówiprzerażeń,wyobraź-
niairozum,każdesobieikażdeinaczej,usiłująbezskutecznietenświaturobićpo
swojemu,ukształtowaćinastałenimzawładnąć,zawładnąćnimmożnanachwilę,
fragmentarycznieitylkopozornie,wyobraźniajestograniczona,rozumkaleki,świa-
taniedasięanizatrzymać,anizachować,nieocalągo,niewskrzesząanipamięć,
ułomna,zawodna,anidokumenty,szczątkowe,śmiechuwarte,anirekonstrukcje
rozumu(nauka)iwyobraźni(sztuka),wszystkimtymmożnasięposługiwać(wszel-
kienaiwnewiaryodrzucasięzpogardą)albopodesperacku,alboszyderczo,szy-
derstwojestwBuczkowskimsilniejszeniżdesperacja,szyderstwowchłonęłojego
desperację,drogapisarskazawiodłaLeopoldaBuczkowskiegooddesperacjido
szyderstwa,jesttoszyderstwototalne,możnajenazwaćwszechszyderstwem.
WszechszyderstwaLeopoldaBuczkowskiegomożnaniedostrzeciniezrozu-
mieć,boszydziontak,jakbysięmodlił,możeonzresztąszydziimodlisiętymi
samymisłowami,szyderstwozwszechstronnejinieskończonejułomnościludzkiej
możejestmodlitwązawszystkich,żewidząbylecoibylejak,żesłyszątylkotrochę
iniedokładnie,żeprawienicniepamiętają,żewysilająswojerozumynadaremno,
żeczepiająsięślepo,czegomożnainiemożna,żemyląprzekleństwazmodlitwami,
żeszydzązsiebieizwszystkiego,ponieważcierpią,dopókiżyją.
pierwodruk:BTwórczość”12/1985
HenrykBereza(ur.w1926r.wMiedniewicach,zm.21.06.2012r.wWarszawie)-krytykliterackiieseista.Przezponad
pięćdziesiątlatbyłredaktoremmiesięcznikaBTwórczość”,gdziekierowałdziałemkrytyki,anastępnieprozyibyłzastępcą
redaktoranaczelnego.PonadtrzydzieścilatmiałwBTwórczości”autorskąrubrykęCzytanewmaszynopisie.Patronfundacji
publikującejkwartalnikBeleWator”.Wydałksiążki:Sztukaczytania(1966),Doświadczenia(1967),Prozaicznepoczątki
(1971),Związkinaturalne(1972,1978),Prozazimportu(1979),Takiukład(1981),Biegrzeczy(1982),Sposóbmyślenia:
tom1–oproziepolskiej(1989),Pryncypia.ołasceliteratury(1993),obroty(1996),oniriada.Zapisyzlat1976-1996
(1997),Epistoły(1998),Miary(2003),...Wypiski...(2006),Względy(2010),Zgłoski(2011),Zgrzyty(2014).Pojegośmierci
ukazałysięwyborytekstówAlfabetyczność(2018),Wypiskiostatnie(2020)iSprawawyboru(2022).Wroku2010ukazały
sięKońcówki.HenrykBerezamówi(wywiadprzeprowadzonyprzezAdamaWiedemannaiPiotraCzerniawskiego)awroku
2022tomepistołówHenrykBereza.KrystynaSakowicz.Korespondencja.
38(3-4/2023)
