Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
HannaGosk(ur.
w1952r.)-
profesorzwyczajny
naWydziale
PolonistykiUW.
W2009roku
założyłaCentrum
BadańPost-
zależnościowych.
Zajmujesię
literaturą
dokumentu
osobistego,
problematyką
zmian
zachodzących
wproziepolskiejpo
roku1989,
atakżeliterackim
obrazowaniem
historiioraz
nowszymi
metodologiami
wpodejściu
doliteratury
współczesnej.
Wydałam.in.
Wychodzenie
zDcienia
imperium”.Wątki
postzależnościowe
wliteraturze
polskiejXXiXXI
wieku(2015).
LeopoldBuczkowski
tegodoświadczenianiezrozumieli),ijakniedasięjużonimmówićwliteraturze.
DziśBuczkowski(dlazainteresowanych)zapewneniejesttwórcąhermetycznym.
Znalazłswójczasiswoichczytelników.Dlamnieosobiścieokazałsięważnyjakoza-
skakującowiernywswoichprzekazachświadekZagładyikońcakresowegoświata,
atakżebardzoświadomyBteoretyk”prozy,metaliterackopolemizującyzpoetyką
Bromansu”jakogatunkuniezdolnegodoprzekazaniaprawdyowiekuXX.
5.ZnikimnieporównywałabymBuczkowskiego.Jeślimówićostrategiachliterac-
kich,którezaproponowałliteraturze,byłodważniejszyodBorowskiego,alewłaśnie
onidwajpodjęlipróbęnazwaniatego,coprzyniosłaIIwojnajęzykamijejwłaści-
wymi.Zdrugiejstronywswoichdiagnozachspustoszeńpsychospołecznychidezyn-
wolturze,zjakąjeformułował,nieoglądającsięnaichspołeczny(polski)odbiór,
mógłbystanąćobokGombrowicza.
AgnieszkaKarpowicz
1.LeopoldBuczkowskijestdlamnieartystąwielomedialnymiintermedialnym,
trudnomioddzielaćjegotwórczośćliterackąodrysunku,malarstwa,rzeźby.Wszy-
stkiedziedziny,któreuprawiałBuczkowski,wartozestawiaćzesobą,czytaćioglą-
daćłącznie.Zjednejstronymalarstwo,muzeum,historiasztukitostałewątkiwje-
goprozie,azdrugiej-praceplastyczneBuczkowskiegostanowiąeksperymenty
zróżnymikonwencjamiistylami;podtymwzględemprzypominająpóźnepowieś-
ci.Najbardziejeksperymentalneprozymożnapowiązaćzabstrakcjonizmemalbo
kolażemplastycznym,którychpisarznieunikałtakżewmalarstwie.Pierwszepo-
wieści,osadzonewlokalnymkontekściegeograficzno-kulturowymPodola,łącząsię
płynniezetnograficznyminiemalszkicami,rysunkamiczyfotografiami;rzeźbysą
równieżperformatycznąpracąpamięciciała,zakorzenionąwdoświadczeniachpo-
dolskich.Dziennikowiwojennemuczasowoodpowiadająrysunki.Ironiajestwidocz-
nazarównowgrafikachirysunkachlogowizualnych,jakiwprozie.Myślę,żenad-
chodziczas,byspojrzećnatwórczośćBuczkowskiegojakospójnyprojektegzysten-
cjalno-artystyczny,realizowanywewszystkichsztukachirozmaitychmateriach:
słowa,obrazu,dźwięku.
2.PierwszymtekstemBuczkowskiego,jakiczytałam,niebyłkanonicznyCzarnypo-
tok,coniejestchybastandardemwśródwielbicieliibadaczytejtwórczości.Zaczęło
sięodopowiadaniaMłodypoetawzamku,analizowanegonazajęciachprofesora
BogdanaOwczarkawróżnychkonstelacjachliteraturytrudnej,eksperymentalnej,
afabularnej.BuczkowskibyłtamobecnygdzieśmiędzyJorgeLuisemBorgesem,Julio
Cortazarem,MironemBiałoszewskim,SamuelemBeckettem.Miałamwięctoszczę-
ście,żedostałampisarstwoBuczkowskiegowrazzdoskonałymkluczemdojegoro-
zumienia.
4.PisarstwoBuczkowskiegojest,oczywiście,eksperymentalne,trudne,neoawan-
gardowe,jednaknieażtakhermetyczne,jakzwykłosięsądzić.Tahermetyczność
jestwpewnymsensiekonstruktem,wynikającympoczęścizdługiegotrwaniapara-
dygmatustrukturalistycznegowpolskiejhumanistyce,azwłaszczawliteraturo-
znawstwie.Kazałonoddzielaćbiografięautoraodjegotekstu,czytaćdzieławsposób
zdekontekstualizowany,tymczasemsztukaBuczkowskiegojestwedługmniewła-
śnieartystycznymprzetwarzaniemdoświadczeńautobiograficznychisposobemra-
dzeniasobieznimi.Współczesneperspektywygeokrytykiigeopoetyki,atakżestu-
diównadpamięciąitraumąstosowanedotejtwórczościdobrzejąrozhermetyzowują.
Niesprowadzasięonaoczywiściewyłączniedotego,jednakdoświadczenieZagłady,
wojnyczyBmiejsceautobiograficzne”(MałgorzataCzermińska)pozostająjejrdze-
niem.Niechodziłozresztąjedynieoparadygmatstrukturalistyczny,bowarstwa
38(3-4/2023)
