Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Socjaliściwnowejrzeczywistości
1.1.Źródłaiinspiracje„odrodzonej”PolskiejPartiiSocjalistycznej
JednymznajważniejszychelementówstrukturypolitycznejXX-wiecznej
Polskibyłruchsocjalistyczny.Jegodorobekideowywprzeważającejwiększo-
ścikształtowałsięodmomentupowstaniaZwiązkuZagranicznegoSocjalistów
PolskichnazjeździewParyżuwroku1892,ażdozamknięciadziałalnościPol-
skiejPartiiSocjalistycznejw1948r.,kiedyformalniestałasięwspółtwórczynią
PolskiejZjednoczonejPartiiRobotniczej.Efektemponadstuletniejhistorii
itradycjiPPSbyłanietylkoznaczącaaktywnośćjejczłonkówwdziejachpań-
stwainarodupolskiego,aleteżrozbudowanamyślpolityczna.
Założeniaideowo-programowepolskichsocjalistównaprzestrzenidzie-
jów,choćopartenaniezmiennymfundamenciewpostacikoncepcjiniepodle-
głegoidemokratycznegopaństwaorazsprawiedliwegoustrojuspołecznego,
ulegałyznaczącymprzewartościowaniom,widocznymprzedewszystkim
wmomentachprzełomowychdlakraju.Wyraźnaewolucjaprogramowamiała
miejscezwłaszczawokresieIIwojnyświatowejiwpierwszychlatachpowo-
jennych,któreujawniłylicznepodziaływśródczłonkówruchu(PPSWolność,
Równość,Niepodległość(PPS-WRN),PolscySocjaliści(PS),Robotnicza
PartiaPolskichSocjalistów(RPPS),„lubelska”PPS)iprzyniosływyodrębnie-
niesięwnimdwóchnurtówoodmiennejliniipolitycznej.Mimorozbieżności,
każdyznichwswoimdorobkuideowymnawiązywałdowypracowanejwcze-
śniejdoktrynyruchusocjalistycznego,choćakcentowałprzytymodmiennejej
aspekty.
Pierwszynurt,którymożnaokreślićmianemumiarkowanego,reprezento-
wanybyłprzezPPS-WRN(oficjalniedomaja1944r.partiatanosiłanazwę
RuchMasPracującychMiastiWsibądźwymiennieRuchMasPracujących
PolskiWolność,Równość,Niepodległość),utworzonąnakonferencjiwHele-
nowiepodWarszawą,wdniach19-21listopada1939r.
1Ugrupowanieideolo-
gicznienawiązywałodopolitykiprowadzonejprzedwrześniem1939r.przez
TomaszaArciszewskiegoiKazimierzaPużaka,wykluczajączeswoichszeregów
1K.Dunin-Wąsowicz,Polskiruchsocjalistyczny1939-1945,Warszawa1993,s.35inn.
15
