Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Elitywładzystałysiętematembadań
historycznychdopierowdrugiejpołowie
XXwieku.Byłotospowodowanerozwo-
jemsocjologiiipolitologiielit.PoIIwojnie
światowejrozpoczęłysięintensywneprace
modeloweorazopisowenadtechnikami
GaetanoMosca
sprawowaniawładzy,procesamidecyzyj-
nymiorazgrupaminacisku4.Współczesna
socjologiapodkreślajednak,żeciąglebrak
jednegowyróżnika,którypozwoliłbywy-
odrębnićelitęiopisaćjejwewnętrznąstruk-
turę.Przyjąćjednakmożna,żewspołeczeństwachniezróżnicowa-
nychelitybędąnieliczne,owielorakichmożliwościach,natomiast
wspołeczeństwachbardzozróżnicowanychelitbędziebardzowie-
le.Trzebatakżezdawaćsobiesprawęzfaktu,żekażdaelitapowstaje
wwynikunieustannejselekcjispołecznej5.
Jakzdefiniowaćjednaksamopojęcieelitywładzy?Najogól-
niejrzeczujmując,możnaprzyjąć,żeelitąwładzyzostajegrupa,
którawspołeczeństwiepełnifunkcjęrządzenia.Stajesięonaelitą
władzypoprzezudziałwjejsprawowaniu.Partycypacjazkoleiza-
leżnajestodustrojuistrukturyspołecznej.Grupaelitarnacharak-
teryzujesięróżnorodnością,atakżenietrwałościąizmiennością.
Pozycjaposzczególnychczłonkówelitypodlegaciągłymzmianom
zarównowrelacjachzinnymiczłonkamielity,jakiwobecjed-
nostkibądźinstytucjiorganizującejgrupę.
Wśredniowieczutakąjednostkąbyłkról,którywrazzeswoim
otoczeniemtworzyłsystemwładzy.Zatemelitęwładzywspołeczeń-
stwachfeudalnychtworzyliczłonkowierodukrólewskiego,duchow-
nizajmującynajwyższeszczeblehierarchiikościelnejoraznajznamie-
nitsifeudałowie,piastującyurzędy,wspierającywładcęirządzącywe
4W.Fałkowski,ElitawładzywPolscezapanowaniaKazimierzaJagiellończyka(1447–1492).
Studiumaspektówpolitycznych,Warszawa1992,s.5.
5J.Sztumski,dz.cyt.,s.47.
6
