Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
trudnepoczątki(1386-1391)
43
Trudnosięzgodzićzopinią,iżposelstwobyłoprowokacją,czytozestrony
Jagiełły,czytozinicjatywyobupartnerów,tj.takżemożnychkrakowskich.Tego
rodzajurozumowaniesugerujące,żeinicjatorzylegacjizgóryliczylinanegatywną
reakcjęZakonu,budziwątpliwości.Doraźnakorzyść,tj.zdemaskowanieKrzyżaków
jakoprzeciwnikówideichrystianizacjiLitwy,niezbytdobrzesłużyłointeresom
unii.Związekniezdążyłjeszczeokrzepnąćistałprzedpoważnymitrudnościami
naturywewnętrznej24.Niesposóbwięcposądzaćinicjatorówuniioniefrasobliwe
prowokowaniegroźnegowroga.Pozatymtakiepostępowaniekłóciłobysięzprzyjętą
przeznichliniąpolitykiwobecZakonuowyraźniedefensywnymcharakterze,którą
potwierdzawieledalszychposunięć.
Sądzęzatem,iżugenezymisjiDymitraniestałyantykrzyżackietendencje
wśródarchitektówuniipolsko-litewskiej,leczuzgodnionawcześniejliniapolityczna
zmierzającadoneutralizacjizagrożeniaLitwyzestronyZakonu.Zarównopanowie
polscy,jakiksiążęJagiełłokalkulowali–błędnie,jaksięniebawemokazało–że
Krzyżacyniezdecydująsięnadosyćryzykownąpolitykęjawnegoprzeciwdziałania
projektowichrystianizacjiLitwyijejzwiązkowizPolską.Wprawdziemusianobrać
poduwagęnegatywnystosunekbracizPrusdowszelkichposunięćosłabiających
lubzgołaeliminującychichpretensjedoLitwy25,zakładanojednakwidocznie,iż
kierownictwoZakonubędziezmuszonezaakceptowaćskutkiunii,choćbytylko
nominalnie.Takpojmowanehipotetycznemotywytowarzysząceomawianejmisji
niewykluczałynaturalniemożliwościpropagandowegowykorzystaniajejwrazie
niepowodzenia.
Wobecdostrzegalnegojużwmomencierokowańpolsko-litewskichwroku1385
zdecydowaniedefensywnegopodejściapanówpolskichiwielkiegoksięcialitew-
skiegodoproblemukrzyżackiegoposelstwoDymitrajawisięjakoswegorodzaju
aktdobrejwolizestronypolsko-litewskiej.Wrozumieniujegopomysłodawców
byłopretekstem,bypoinformowaćKrzyżakówoefektachrozmówwsprawieunii
izaproponowaćułożenienanowychzasadachwzajemnychstosunków.Oficjalny
celmisji–poproszeniezwierzchnikaZakonuozostanieojcemchrzestnymświeżo
nawróconegoJagiełły–równieżzdajesiępotwierdzaćtezałożeniapolitykiwobec
państwazakonnego.Duchowyzwiązekmiałbyćzadatkiemprzymierzapolitycznego.
Misjamusiałamiećcharakteruroczysty,aposełposiadałzapewnepełnomocnictwa,
24Szerzejnatentemat:G.Błaszczyk,DziejestosunkówII,rozdziałI,zwłaszczas.31–35.
25Pretensjeteopierałysięm.in.nanadaniachcesarskichz1337r.(RHDII,681–683;M.Hein,
op.cit.,s.50–53;zob.teżH.Łowmiański,Agresja,pass.,zwłaszczas.202–203).Natematstanowiska
KrzyżakówwobecpróbchrystianizacjiLitwywXIVw.:K.Chodynicki,Próbyzaprowadzenia,s.215–
319pass.;B.Jähnig,DerDeutscheOrden,s.134–136;A.Nikžentaitis,Diefriedliche,s.11–14,17–21;
G.Błaszczyk,DziejestosunkówI,s.169–176;S.Ekdahl,Christianisierung,s.189–205;D.Wróbel,
Kwestiakrzyżacka,s.164–166.
