Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JacekRaciborski
typiewywiadu:Prawda(1989)].Wywiadzaczynałsięodnastępują-
cejprośby:„Wczęścipierwszejwywiaduchcielibyśmy,abyopowie-
działPan/iwmożliwierozwiniętysposóbowszystkim,comiało
jakiśwpływnaPana/ikarieręzawodową,naPana/ipoglądyipostawy
polityczne.TobędziePana/iswobodnaopowieśćodotychczasowym
życiu,poczynającodcharakterystykiśrodowiskarodzinnego,przez
wspomnieniaspołecznejipolitycznejaktywnościwczasachszkol-
nychistudenckich,wspomnieniaowydarzeniachnajnowszejhistorii
Polski,ażdodzisiaj.Procedurategorodzajuwywiaduzakłada,żena
tymetapieankieterjestbiernymsłuchaczem[instrukcjadlaankie-
tera(badacza)wtympunkciebrzmiała:wtejczęściwywiadunależy
staraćsięjedyniepodtrzymaćnarrację,wykazywaćzainteresowanie,
wraziekoniecznościzadawaćpytania,cojeszczeważnegozdarzyło
sięwtymokresie,cobyłopóźniej.Jeślirespondentjesttrudny,narra-
cjasięurywa,toprzechodzimydoIIczęści,alewarunek:respondent
musiwłasnymisłowami(choćbyskrótowo)doprowadzićnarrację
domomentuobjęciastanowiska,zracjiktóregojestbadany].Pro-
szęwięcnamopowiedziećoPana/iżyciu–odpoczątku,oddzieciń-
stwa,uwypuklająctewydarzenia,którewpłynęłynaPana/ikarierę
polityczną”.Reakcjabadanychbyłabardzozróżnicowana–odpra-
wieodmowymówieniaoszczegółachswejbiografiiipodawaniewto
miejscesuchychinformacjiowykształceniuikarierzezawodowej,
przezsyntetyczneprzedstawienieważnychwydarzeńzeswegożycia,
dobardzorozwiniętych(godzinnych,anawetdłuższych)opowieści
dobrzeosadzonychwkontekstachrodzinnym,społecznym,histo-
rycznym.Ogólnieelityrządoweniesądobrymobiektemtegorodzaju
wywiadów.Sporanieufnośćbadanychzwiązanazprzekonaniem
obrakuanonimowości,nawykiemschematycznychautoprezentacji,
poprawnościąpolityczną,ograniczeniemczasowym.Towszystkooko-
licznościutrudniająceuzyskanieprawdziwychidokładnychrelacji
ożyciukonkretnegopolityka.Jednakmimotychprzeszkódkilkana-
ściezebranychopowieścitoprawdziwiepasjonującehistorie.Obok
wadpolitycyjakoobiektbadaniamająlicznezalety:sądośćsprawni
werbalnie,naogółdobrzewykształceni,wieluprezentujerefleksyjne
nastawieniedosiebieirzeczywistości.
Nietraktujemyzebranychwywiadówjakopewnegoźródła
wiedzyofaktach,alewodróżnieniuodtypowejsytuacjiposługiwa-
20
