Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LudziereligijnizepokiElżbietytrapilisięjejpostępowaniem,
apóźniejsiimperialistycznihistorycyzałamywalinadniąręce.
Dlaczegonieumiałaprzezwyciężyćswychwahańiszykaniponieść
szlachetnegoryzyka?Dlaczegoniekroczyłaśmiałoiszczerzenaczele
protestanckiejEuropy,nieprzyjęłaberłaHolandiiinie„potykałasię
potykaniemdobrym”,byzniszczyćkatolicyzminarzucićHiszpanii
panowanieAnglii?Możnanatoodpowiedzieć,żewszystkieterzeczy
byłyjejobojętne.Elżbietalepiejodtych,cojąkrytykowali,znałaswój
rzeczywistycharakteriswojąprawdziwąmisję.Jedynieprzypadek
urodzeniapostawiłjąnaczeleprotestanckiejEuropy,wgłębiduszy
sprawyreligiibyłyjejzupełnieobojętne;przeznaczeniemjejbyła
walkanieoreformację,leczocośznaczniewiększego–orenesans.
Gdyskończyłosięjejniezwykłepanowanie,Angliaprzeżywała
rozkwitcywilizacji.TajemnicapostępowaniaElżbietybyławłaściwie
małoskomplikowana:królowachciałazyskaćnaczasie;czasodgrywał
głównąrolęwjejzamierzeniach.Każdadecyzjaoznaczaławojnę
–wojnę,którabyłaantytezątego,coElżbiecieleżałonasercu.Jak
żadenmożezwielkichmężówstanu,królowabyłapacyfistkąnietylko
zusposobienia;swójpacyfizmstosowałatakżewpraktyce.Nie
przejmowałasięzbytniookrucieństwemwojny,dalekabyłabowiem
odwszelkiegosentymentalizmu;nienawidziławojny
znajrozsądniejszegopowodu–ponieważwojnajestmarnotrawstwem.
Elżbietaoszczędzałazarównodóbrduchowych,jakimaterialnych,
ażniwem,jakiezebrała,byławielkaepoka,którąsłusznienazwano
elżbietańską,mimożenajwiększyjejrozkwitprzypadłjuż
napanowanienastępnegowładcy.Gdybynieona,tepolależałyby
odłogiem,stratowaneprzezwalczącehordynacjonalistówiteologów.
Elżbietawciągutrzydziestulatutrzymywałapokój,wprawdzie
kosztemdługiegoszereguhaniebnychzałamańiniesłychanych
wykrętów,leczpokójtrwał,itojejwystarczało.
Odsuwaniedecyzjicoraztodalejidalejzdawałosięjedynym
