Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.CELKSIĄŻKI
Poroku1989,gdywPolsceprzestałaobowiązywaćswoistaurzędowaana-
temaemigracyjna,aposiadaniepaszportustałosięzjawiskiempowszechnym
iprywatnąsprawąobywateliPolski,nasilenieemigracjiuległozmniejszeniu.
Wlatach1990–1999,wedługurzędowychrejestrów,wyemigrowało216tysięcy
osób,o55tysięcymniejniżwdziesięcioleciupoprzedzającymtenokres.Wśród
ruchówmigracyjnychnierejestrowanychnatomiastdominowaływówczasmigra-
cjekrótkookresowe,główniemigracjaniepełna,którejcałkowityczasjestczęsto
takkrótki,żewłaściwszebyłobynazywaniejejmobilnością(Jaźwińska,Okólski
2001).DozjawiskamigracjiniepełnejpowrócimywczęściII.
GdybydoPolskipoczątkowegookresutransformacjiprzyłożyćmiaręopartą
nadoświadczeniachZachodu,możnabyłobysądzić,żenastępujeschyłekma-
sowegowychodźstwaiżestoionanaproguzmianysaldamigracjizagranicz-
nych–ztradycyjnieujemnegonadodatnie.Rzeczywiście,nietylkozmniejszała
sięemigracja,aleteżpojawilisięwPolsce,itowdużejliczbie,cudzoziemcy.
Początkowowprawdziewwiększościwcharakterzedrobnychhandlarzybaza-
rowych,naogółnieposzukującychmożliwościosiedleniaczychoćbytrwałego
zatrudnienia,niemniejichnapływzwiększałsięibyłłatwydodostrzeżenia.
Jednakżespadekemigracjinietrwałzbytdługo,anapływobcokrajowców
niezamieniłsięwfalęimigracyjną.Wkońculatdziewięćdziesiątychodpływ
ludnościsięnasilił,apo1maja2004rokuprzybrałrozmiaryexodusu.
Niezależnieodszczegółowychocenskalitegozjawiska,wzrostidużaska-
laemigracjitofaktbezsprzeczny.Jesttotymciekawsze,żewiększośćeksper-
tów,zarównowPolsce,jakizagranicą,przewidywałastosunkowoniewielki
iraczejkrótkotrwaływzrostwychodźstwazPolskipojejwstąpieniudoUnii
Europejskiej.Mówionoomożliwościwystąpieniazaledwieefemerycznego„gar-
bumigracyjnego”.
TematemtejksiążkijestemigracjazPolski,którą–dlaodróżnieniaodinnych
falodpływuludności–będziemynazywać(e)migracjąpoakcesyjną.Dlaczego
wzrosła,itotaksilnie?Kimsąemigranci,zjakichregionówpochodząiczym
różniąsięodswychpoprzedników?Dokądgłówniesiękierują?Czymzajmują
sięwnowychmiejscowościachzamieszkania,wkrajachdocelowych?Czylub
kiedyzamierzająpowrócić?JakiesąskutkitegowychodźstwadlaPolski,dla
społecznościlokalnych,zktórychwywodząsięemigranci,wreszciedlanichsa-
mychiichrodzin?Natepytaniebędziemysięstaraliwniejodpowiedzieć.
Naszymgłównymzałożeniemjestjednakodniesieniesiędotezysformułowa-
nejwtytuleksiążki:żebyćmożeobserwujemyemigracjęostatnią.„Byćmoże”,
stądwtytuleznakzapytania.Zgodnieztątezą,wstąpieniedoUniiEuropejskiej
wyzwoliłomobilnośćterytorialnąwśródostatnichjużrezerwdemograficznych
wróżnychczęściachPolski,azarazemnadałokorzystneimpulsymodernizacyj-
nepolskiejgospodarce.Tozaśwkrótcestworzyprzesłankidlaniedoborusiłyro-
boczejizachęciwieluPolakówmieszkającychobecniezagranicądopowrotów,
atakżecudzoziemcówdoimigracji.
