Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MichałKubiak
temperaturyizmianęklimatu1.Odczasurewolucjiprzemysłowejznacząco
wzrosłonp.stężenie:dwutlenkuwęgla(CO
2),metanu(CH
4),ozonu(O
₃),
tlenkówazotu,freonów.Tylkoodpoczątkueryprzemysłowej(połowaXVIII
w.)atmosferycznestężenieCO
2iCH
4wzrosłoodpowiednioo31%i149%.
PoziomCO
2watmosferzezwiększyłsięodtegoczasuz277ppm(częścina
milion)do384ppmw2007r.(Brown,2008:50).
PopulacjaludzkaemitujeznacząceilościCO
2pochodzącem.in.zwyci-
naniadrzewiwypalanialasóworazzespalaniapaliwkopalnych.CO
2jest
wformiegazuemitowanydoatmosferyipozostajewniejprzezdługiczas
czekającnaabsorbcjęprzezocean(jakokwaswęglowywwodzie)lubprzez
drzewairośliny(jakomateriałroślinnywprocesiewzrostu).Długotrwałym
skumulowanymefektemabsorpcjijestwzrostkoncentracjiCO
2-stężenie
CO
2watmosferzerośnieiprowadzim.in.dopodwyższeniatemperaturyna
powierzchniziemi(odczasówprzeduprzemysłowieniem,średniaglobalna
temperaturawzrosłao0,7OC)(Randers,2014:71-72).Wysokiudziałwpo-
wstawaniuefektucieplarnianegomarównieżmetan(CH
4),którypowsta-
jeijestemitowanydoatmosferywwynikureakcjibeztlenowegorozkładu
szczątkówroślinizwierząt(gazbłotny),beztlenowegorozkładuodchodów
zwierzęcych,jakizrolnictwaiskładowanychodpadów.Metanjestgłów-
nymskładnikiemgazuziemnego,dlategoteżjegoznaczneilościsąuwalnia-
nedoatmosferywrazzwydobywanymwęglemkamiennymiropąnafową.
Dopotęgowaniaefektucieplarnianegoprzyczyniająsięrównieżfreony.Nie
powstająonewsposóbnaturalnytylkozasprawąreakcjichemicznych,które
przeprowadzająludzie(stosowanesąnp.wchłodnictwieiprodukcjiaero-
zoli).Freonycharakteryzująsięwysokąaktywnościąchemicznąorazdużą
trwałością(ok.5000lat)iprzyczyniająsięznaczniedopowstaniatzw.dziury
ozonowej,atymsamymdozwiększeniaekspozycjiorganizmówżywychna
działaniepromieniowaniaUV
.Kolejnemiejscewpowstawaniuefektucie-
plarnianegozajmujątlenkiazotu.Dośrodowiskadostająsięgłówniewraz
zespalinamisamochodóworazrazemzazotowyminawozamisztucznymi.
Zmianypowodującewzrostroliefektucieplarnianegosągłównąprzy-
czynąglobalnegoocieplenia,któreobjawiasięwzrostemtemperaturyziemi.
Szczególneglobalneociepleniejestodnotowywanewostatnimstuleciu.Tyl-
kowlatach1906-2005średniwzrosttemperaturypowietrzanapodstawie
dostępnegozbiorudanychwyniósł0,74+/-0,18OC(Pliszka,2010:284),na
coopróczefektunaturalnegoistotnywpływmiaładziałalnośćludzi.Między-
1
Por.http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/efekt-cieplarniany;3896611.html
