Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FilozofiaHeglajakospekulatywnysystem
LXIX
1)logicznaideajakoczystaistotai2)to,cojestele-
mentem,wktórymonaistnieje–to,coduchowe.Tyle
tylko,żeHegelchcezałożyćtęróżnicęjakozniesio-
ną,jakotakąróżnicę,któraróżnicąniejest,zakładając
to,coduchowe,jakooczyszczone,jakopodniesionena
szczebelczystegomyślenia.Iwłaśniewtymczystymmy-
śleniustanowiącymtumomentegzystencjalny,podmio-
towy,istniejeto,cookreślonejestwsensieesencjalnym
iprzedmiotowymjakoprawda,atąprawdąrównieżjest
myślenie.].
4.Wielowariantowość
strukturyHeglowskiegosystemu
Wkomentarzudoomówionegowłaśnieparagrafu
antycypowaliśmyjużwpewiensposóbtreśćtrzechna-
stępnychparagrafów,którekończąEncyklopedię,chociaż
matumiejscedosyćspecyficznyprzypadek,żeparagrafy
tesąwpierwszymoryginalnymwydaniui–wwersji
przerobionej–wwydaniutrzecim,natomiastniemaich
wogólewwydaniudrugim,coznaczy,żeHegelnajpierw
zdecydowałsięjewyrzucić,potemjednakpowróciłdo
pierwotnejkoncepcjiiwłączyłjeponownie–wymowne
świadectwojegowahańwtymwzględzie.Achodziwtych
paragrafachorzeczniebagatelną,ozakończeniecałe-
gosystemu.Ogólniewiadomo,żesystemHeglaskłada
sięztrzechzasadniczychczęści:znaukilogiki,filozofii
przyrodyifilozofiiducha.Wiadomorównież,żemówiąc
ostrukturzeswojegosystemu,jakzresztąostruktu-
rzesystemuwogóle,posługujesięonmetaforąokręgu,
wktórympoczątekpokrywasięzkońcem.Czyniewynika
ztego,żewtakimrazietradycyjnieprzyjętanumeracjatych
częścimacharakterwzględny,tzn.żeprzyjmującjeden
kierunekposuwaniasięnaprzódpoowymokręgu,otrzy-
mamytrzyróżnenumeracje,auwzględniającjakomożliwy
równieżdrugikierunek–sześć?Wokółinterpretacjitych
kończącychEncyklopedięparagrafówtoczysięożywionadys-
kusja.Wartowięcbędzieprzyjrzećsiębliżejichtreści.Naj-