Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
energiagigawatnr3/2018(208)
„Dziury”
ozonowe
„Dziury”ozonowebyłydlaludz-
pojawiająsię
nowa„dziura”tworzącasięcoroku
kościprawdopodobniepierwszym
wsierpniunadAntarktydązaczęła
straszakiemglobalnejkatastrofyeko-
iznikają…
ostatniozmniejszaćsię.Ponadpoło-
logicznej.Wlatach80.ubiegłegowie-
wętegoniewątpliwegosukcesuprzy-
kurozpisywałasięonichprasakrajo-
pisanowynikłemuzprzyjętychogra-
waizagraniczna,uczenidyskutowali
Globalna
niczeńobniżeniustężeniachloru
nakonferencjach,politycypodpisy-
apokalipsa
watmosferze.Jednakzdaniemwie-
waliprotokoły,a„zieloni”roztacza-
luuczonychnaświętowanieostatecz-
liapokaliptycznewizje.Minęłylata
zażegnana?
negozwycięstwajestjeszczezawcze-
iproblemubytkówozonuwatmosfe-
śnie.Mimo,że15lattemumontrealski
rzeziemskiejzastąpiłoglobalneocie-
protokółpodpisałytakżeChinyiIn-
plenie.Dowalkiznowymzagroże-
die,watmosferzewciążpozostajejesz-
niemskierowanojeszczewiększesiły.
czedużochloru,gdyżjegośredniczas
A„dziury”ozonowejakbysamezni-
„życia”wpowietrzuwynosiod50
kły.Czyrzeczywiście?Prezen-
do100lat.Dlategopełnejodbu-
tujemydwaodmiennepunkty
dowyozonowejwarstwynależy
widzenia,aichocenępozosta-
spodziewaćsiędopierowpo-
wiamyczytelnikowi.
nizekologamiwdwóchpunktach.
Cociekawe,sceptycysązgod-
wiekatobezpodstawnywymysł.
nychwytwarzanychprzezczło-
łowieXXIwieku.
pewnychzwiązkówchemicz-
wskutekemisjidoatmosfery
zajęłagrupasceptyków.We-
biegunamiZiemipowstają
długnichteoriagłosząca,
żeozonowe„dziury”nad
Odmienne
stanowisko
Zwolennicypierwszego
pogląduutrzymują,żepro-
blemfaktycznieistniał,lecz
dziękiwspólnymwysiłkom
społeczności
dowejzagrożenieutratywar-
stwyozonowejwatmosferze
Ziemiudałosiędefinityw-
niezlikwidować.Dowodemtej
tezysąustaleniauczonychzuni-
wersytetuMassachussets,którzy
międzynaro-
wykryliprocesstopniowegoodtwa-
Popierwsze,uznająistnienie„dziur”
rzaniewarstwyozonowejnapółku-
ozonowych.Podrugie,potwierdza-
lipołudniowej.Wroku2016rozmiar
ją,żewwynikudziałalnościczłowieka
tej„dziury”nadAntarktydązmniej-
Napodstawieartykułu„Естьли
doatmosferyrzeczywiściedostająsię
szyłsięo4mlnkm2wporównaniu
жизньнаМарсеиозоновые
дырынаЗемле?”
iPromyszlennost’Rossii22/2017
opracowałPiotrOlszowiec
,Energetika
substancjezdolnedorozkładaniaozo-
zpomiaramiz2000r.,kiedytouby-
nu.Natymjednakzbieżnośćichstano-
tekozonunadtymlądembyłnajwięk-
wiskkończysię.Sceptycyupierająsię
szywhistoriiprowadzonychobserwa-
bowiem,żebrakjestprzekonywują-
cji.Przypomnijmyzatem,żew1974r.
tyjscyuczenizwracającuwagęnapo-
cychdowodów,żetowłaśniewzrost
amerykańscychemicyM.Molina
tencjalneskutkiuszczupleniawarstwy
emisjiwspomnianychzwiązkówprzy-
iS.Rowlandjakopierwsiopisaliry-
ozonowejwstratosferze.Mianowi-
czyniłsiędoubytkuozonuwstratosfe-
zykodlaziemskiejpowłokiozono-
ciebrakochronnejpowłokitegogazu
rze.Ostateczniemogłotobyćzwykłym
wejstwarzaneprzezgazychloroflu-
możezwielokrotnićzachorowalność
zbiegiemokoliczności.Abyuzyskać
orowęglowodorowe(CFC(freony)).
ludziizwierzątnarakaskórywsku-
bezdyskusyjnydowódantropogennego
Wtamtymczasiezwiązkitebyłysze-
tekzwiększonejekspozycjinadziała-
pochodzenia„dziur”ozonowych,nale-
rokostosowanewaerozolachiurzą-
niepromieniowaniaUV
.Natomiast
żypoznaćnietylkomechanizmrozkła-
dzeniachchłodniczych.Wspomniani
S.Solomon(USA)zademonstrowała
daniaozonuprzezfreonyiinnesub-
naukowcywyjaśnili,żecząsteczkifre-
praktyczniejakozonulegarozpado-
stancje,lecztakżesposóbodtwarzania
onówunosząsiędośrednichwarstw
wipoddziałaniemcząsteczekgazów
warstwytegogazu.Zdaniemscepty-
stratosfery,gdziepodwpływempro-
zawierającychchloribrom.Nieba-
kównawetlaikmożedojśćdownio-
mieniowaniaultrafioletowego(UV)
wem(w1987r.)prawiewszystkiekra-
sku,żecałateoriadestrukcjiozonu
rozkładająsięuwalniającchlorato-
jeświatapodpisałysłynnyprotokół
jestpoprostunieprawdziwa.Pamięta-
mowy.Itowłaśnieteatomywywołu-
montrealskizobowiązującyjedora-
jąc,jakwielkiwpływnaświatowągo-
jąrozpadozonuwstratosferze.Zato
dykalnegoograniczeniastosowania
spodarkęwywarłatahipotezatj.ogra-
odkrycieRowlandiMolinaotrzymali
freonów.Najnowszebadaniadowo-
niczenieprodukcjifreonów,można
w1995r.nagrodęNoblazchemii.Ich
dzą,żestaraniasygnatariuszytegopo-
nabraćpodejrzeńodnośniecelu,jaki
hipotezępotwierdziliw1985r.bry-
rozumienianieposzłynamarne.Ozo-
przyświecałjejtwórcom.
4
