Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cyfrowatechnologiainformatyczna(ang.
informationtechnology
–IT),czylicorazwydajniejsze
komputerypołączonewglobalnąsieć,począwszyodlat80.XXwiekunajpierwpowoli,apotem
corazszybciejwdzierałasięwnaszeżyciezawodoweiprywatne–odwczesnegorankadopóźnej
nocy,odkołyskiażpogrób.Nietylkowkrajachwysokorozwiniętych,aledziśjużtakżewkrajach
„drugiegoświata”lubwręczwrozwijającychsię(TrzeciegoŚwiata)niemowlętasadzanesąprzed
telewizoremlubtabletem/komputerem,zanimjeszczenaucząsięchodzićimówić.Arodzicepękają
zdumy,gdydwu-czyczterolatkiobsługująekranydotykowe,wybierająpilotemprogram
telewizyjnylubsamodzielniewyszukująfilmikinaYouTubieigry–częstoprzezwielegodzin
dziennie.Wciąguostatnichlatśredniwiek,wktórymdziecirozpoczynająkorzystaniezcyfrowych
mediów,drastyczniesięobniżył,natomiastcodziennyczaskorzystaniaznichrówniedrastycznie
wzrósł.
Wynikireprezentatywnegobadaniaprzeprowadzonegowlutymimarcu2015rokuwStanach
Zjednoczonych,wktórymuczestniczyło2658osóbwwieku8–18lat,pokazały,żewgrupie
wiekowej8–12latśredniczaskorzystaniazmediówekranowychwynosił6godzin,wgrupie13–18
zaśaż9godzindziennie[Rideout2015]!Udorosłychwcaleniewyglądatolepiej.Winnym,również
reprezentatywnym,badaniuzeStanówZjednoczonychzudziałem1786rodzicówdzieciwwieku8–
18latwykazano,żespędzająonicodziennieprzeciętnie9godzini22minutynakorzystaniu
zmediów,ztegogodzinęi39minutpodczaspracyoraz7godzini43minutywczasiewolnym.
Aż51%podaje,żekorzystazmediówcodziennieprzezponad8godzin,atylko19%rodziców
deklaruje,żepoświęcananiecodzienniemniejniż4godziny[Lauricella2017].
Jeszczejakieś25lattemusprawymiałysięinaczej–ludziesiedzieliprzez2,3godzinydziennie
przedtelewizorem–ityle.Ijużsamoto,cowiemyzbadańpodłużnychprzeprowadzonych
znajwyższąstarannością,pokazujewyraźnenegatywnekonsekwencje:imwięcejgodzindzieci
inastolatkowiespędzaliprzedtelewizorami,tymczęściejjakodoroślicierpielinanadwagę[Hancox
2004],tymgorszemieliwykształcenie[Hancox2005]itymbardziejagresywniesięzachowywali
[Johnson2002,Anderson2020].Wprawdzieidziśczęstobywakwestionowaneto,żeprzeztelewizję
ludziestająsięgrubi,głupiiagresywni,alewobliczuistniejącejwiedzynaukowejzostało
todowiedzionerówniewyraźnieijednoznaczniejakzależnośćmiędzypaleniempapierosów
arakiempłuc[Spitzer2005].
Rozpowszechnieniemagnetowidówipóźniejszepojawieniesięgierwideowyzwoliłociągływzrost
konsumpcjimediówekranowych.Dodatkowookoło1982rokupojawiłsiękomputerosobisty(ang.
personalcomputer
–PC),którystałsiępowszechnyjednakdopierowlatach90.XXwieku,potym,
gdyspadłyjegoceny.Przezpierwsze10latodpojawieniasięnarynkukomputerytekosztowały
mniejwięcejtylecosamochód.Podstrzechytrafiłydopierowtedy,gdyichcenystałysię
porównywalnezcenamiwieżystereo.Rzeczywistyczaskorzystaniazmediówekranowychwśród
młodychludziwwieku8–18latprzedokoło10latywynosiłmniejwięcej5–6godzin[Rideout2010].
Jużwtedywspecjalistycznympiśmiennictwiemedycznymcorazczęściejzastanawianosięnad
bardziejdługofalowymikonsekwencjamitegozjawiskadlazachowaniaizdrowiamłodychludzi
[Brown2011].
Tylkodawkasprawia,żedanasubstancjajesttrucizną
.Mądrośćta,przypisywanaszwajcarskiemu
lekarzowiParacelsusowi(1493–1541),jestcorazwyraźniejsza,podobniejakdługofalowy
niekorzystnywpływcyfrowejtechnologiiinformacyjnejnaludzi:wadypostawyinadwaga,depresja
istanylękowe,nasilonerozpraszanieisłabnącazdolnośćuczeniasię.Przezkontaktzekranami
icyfrowątechnologiąinformacyjnąnieuczymysięodręcznegopismaiortografii,liczenia
wmyślachiczytaniamap,„chcenia”iprzekładaniachęcinadziałaniaalbowczuwaniasięwinnych
ispoglądanianaróżnesprawyzcudzejperspektywy.Szczególnieważnajestdawnozdobyta
wiedza,żepoziomwykształceniauzyskanywdzieciństwieiokresiemłodzieńczymjest
najsilniejszymczynnikiemchroniącymprzedotępieniemwpodeszłymwieku.Askorotak,
byzacząćsiępoważniemartwić,nietrzebawcaleczekaćnawynikibadańpodłużnych,które
pojawiąsięnajwcześniejzapółwieku[Spitzer2013a].
Smartfony–nacałymświecie,bezoszacowania
konsekwencjitechnologii
Rozwójcyfrowejtechnologiiinformacyjnejrazjeszczeprzeszedłradykalnązmianęiprzyspieszył
w2007roku–wtedyfirmaAppleopracowałacałkowicienoweurządzenie,tylkonapierwszyrzut
okaprzypominającetelefon.Byłomałym,przenośnymkomputeremzbateriąumożliwiającą
