Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowackiego
12
—iktórazewzględunaswójniejakomodelowy
charakterstanowiładlapowieściopisarzapodstawowypunktod-
niesieniaprzytworzeniunieprzewidzianychpoczątkowo„ciągów
dalszych”,tj.PotopuiPanaWołodyjowskiego.„Ariostyczność”po-
wieścihistorycznychSienkiewicza,sytuującajeniejakonaprzedłu-
żeniudrogiprowadzącejodAriostadoSłowackiego,przejawiasię
wpierwszymrzędziewpostawieautorawobeckreowanejwdziele
wizjiprzeszłości.PostawętęmożnabywnawiązaniudoSienkie-
wiczowskiegoprogramu„krytykihistorycznejopartejnamiłości”,
sformułowanegoprzyokazjiobronyWincentegoPolaprzedataka-
mipozytywistów
13
,opatrzyćmianem„krytycznejsympatii”iuznać
zabliskiodpowiednik„życzliwejironii”Ariosta,przenikającejOr-
landaszalonego.
Książkaskładasięzdwóchczęści,zawierającychłączniesześć
rozdziałów,orazzobszernegoAneksu,wktórympowieśćhisto-
rycznaSienkiewiczarozpatrywanajestjakoswoistykatalizatorza-
wrotnejkarierypojęciakresów,dziękiczemuuprzedniazasadnicza
interpretacjauzupełnionazostajeowymiargeopolityczny.Dwa
rozdziałystanowiącepierwszą,wstępnączęśćpracy,zatytułowaną
Odnaturalizmudopowieścihistorycznej,poświęconesąkwestiiide-
owo-artystycznegoprzełomuwbiografiipisarza,którydokonałsię
pojegopowrociedokrajuztrwającychbliskoczterylatapodróży
poStanachZjednoczonychiEuropie.Pierwszyznichpt.W„legii
zagranicznejpanaEmilaZoli”.Wokół„SelimaMirzy”topróbaodtwo-
rzeniaprocesu,wwynikuktóregoSienkiewicznajpierwznalazłsię
okołoroku1876wkręguoddziaływanianaturalizmufrancuskiego,
anastępniewydostałsięspodjegowpływu,bykontynuowaćswą
twórczośćwświadomejopozycjido„szkołyZoli”.Rozdziałdrugi
pt.„Prawdziwakawafigowa”.SienkiewicziBrandesprzedstawiaprze-
biegsporu,jakizautoremTrylogiitoczyłakrytykapozytywistyczna
inaturalistyczna,aktóregopunktemkulminacyjnymstałosię(od-
---
---
---
---
---
---
--
12
Zob.Z.Szmydtowa,AriostycznadrogaSłowackiego,„PamiętnikLiteracki”
1960,z.4,s.351–387.Przedr.w:tejże,Poeciipoetyka,Warszawa1964,s.174–226.
13
H.Sienkiewicz,Mieszaninyliteracko-artystyczne,Warszawa1950(Dzieła,
t.50),s.195.
10
