Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ERRORINNOMINE.RZYMSKAMYŚLPRAWNICZAIWSPÓŁCZESNEWYZWANIA
dziedzicailegatach.Wrozdzialedrugimprzedstawionezostanązwiązkierrorinnomine
zregułąfalsademonstrationonnocet.Starałsiębędęodpowiedziećnapytanie:czy
prawnicyrzymscyokresuklasycznegodopuszczaliwrozrządzeniachtestamentowych
opisosobyfizycznejwinnysposóbniżpodanieimienia?Jeślitak,nailemusiałon
byćprecyzyjny?Agdybybyłbłędny,wjakisposóbustalanoosobędziedzica,legata-
riusza,czywreszcieniewolnikabędącegoprzedmiotemzapisu?Odpowiedźnatopyta-
niemożebyćpomocnaprzyuchwyceniumomentuhistorycznego,wktórymprawnicy
zaczęliuwzględniaćproblematykęzwiązanązbłędemcodoimienia,nadto–służyć
możeukazaniumetod,jakimisięposługiwaliiwartości,jakimiprzywydaniuposzcze-
gólnychrozstrzygnięćkierowalisięjuryści.Jeśliuznaćpodobieństworegułrządzących
errorinnomineifalsademonstratio12,dokonaćmożnarekonstrukcjirationes,których
brakwzachowanychtekstachdotyczącychbłęducodoimienia.Odpowiedzinapyta-
nie,dlaczegojuryścirzymscymogliuznaćerrorinnominezanieistotny,poszukiwać
możnatakżewrozstrzygnięciachdotyczącychdyspozycjinieprecyzyjnych,niejasnych,
sprzecznychzesobą.Dlategowrozdzialetrzecimomówionezostanąrozstrzygnięcia
jurystówrzymskichwzakresiewyjaśnianiaiinterpretacjinieudanychoświadczeńco
doimionosóbwtestamentachizapisach,wszczególnościwzakresietzw.controversia
interplures.Czyustalającosobędziedzica,legatariusza,niewolnika,możnabyłopro-
wadzićdowodyponadto,cozostałowyrażonewsamymtestamencie?Czytestatormógł
wyjaśnićniezrozumiałepostanowienialegatu,czymusiałpoczynićnowy?Wrozdziale
czwartymanalizujęszczególnyprzypadek–Justynianwjednejzeswychkonstytucji
z531roku–C.6.24.14kwestionowałrozstrzygnięciejurystówklasycznych,uznających
określonystanfaktycznyzaerrornominis.Wrozdzialepiątymspróbujęudzielićodpo-
wiedzinapytanie,wjakisposóbwykształconewRzymiezasadyprawidłowegoużycia
językałacińskiegomiaływpływnarozstrzygnięciajurystówzzakresuerrorinnomine.
Czystwierdzenieodmiennychzwyczajówtestatora,którytakjakwżyciucodziennym,
wtestamencieużyłinnejnazwywstosunkudorzeczy,możemiećwpływnaważność
dyspozycji?Czywrozstrzygnięciachjurystówrzymskichwolajednostkibyławartością
podlegającąochronie,czydecydowałpowszechnysposóbużycianazwy?Rozdziałpiąty
kończąrozważaniacodotego,jakawedleRzymianbyłanaturanazwiczydowszyst-
kichnazwmożnabyłobłądzić.Wrozdzialeszóstymprzedstawiamuwagidotyczące
znaczeniarozstrzygnięćzwiązanychzerrorinnominewewspółczesnympolskimpra-
wiecywilnym.Rozdziałtenicałąpracęwieńcząrozważaniadotyczącewspółczesnego
pojmowaniaregułyfalsademonstrationonnocetwkontekściezagadnieńzwiązanych
zinterpretacjątestamentów.
12
WspominaonimJustynianwInstytucjach˗I.2.20.29-30.
10
