Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Esejezdziedzinymoralności,politykiiliteratury
niblisko40lat,odroku1741,kiedytoEsejeukazałysiępo
razpierwszy,do1777,kiedyświatłodzienneujrzałoostatnie,
pośmiertnewydaniezredagowanejeszczeprzezsamegoautora.
Przyokazjikolejnych,licznychedycjiHumeingerowałnie
tylkowdobórrozprawprzeznaczonychdopublikacji,dołącza-
jącnoweiusuwającczęśćpoprzednich,alerównieżwtytuły
itreśćposzczególnychesejów.Czasembyłytozmianykosme-
tyczne,czasembardzopoważne.Nietumiejsce,byrozstrzygać,
kiedyautorempowodowałaszczerachęćjaśniejszegowyłożenia
swychmyśli,akiedyobawyoreakcje,jakiejegopoglądymo-
gływywołaćwzmieniającychsięokolicznościachspołecznych
ipolitycznych.Ztegowzględuograniczonosięwyłączniedo
odnotowaniacobardziejznaczącychzmian,pozostawiającbez
komentarzastojącezanimimotywy.
Wszystkieprzypisywprezentowanymzbiorzezostałypo-
dzielonenadwiegrupy.Nadolestronyzamieszczonouwagisa-
megoHume’a,któreznalazłysięwwydaniuzroku1777,nanim
tobowiemopierasięniniejszetłumaczenie.Informacjeozmia-
nachwstosunkudoinnychedycjiorazprzypisytłumacza,ze
względunaichniekiedyznacznąobjętość,przeniesiononako-
nieckażdegozrozdziałów.Wtychprzypadkach,gdykonieczne
okazywałosiędodanieobjaśnieńdoodnośnikówsamegoauto-
ra,zostałyoneumieszczonewnawiasachkwadratowych.
Wuznawanymzanajlepszeiklasycznymjużopracowa-
niudziełHume’aprzygotowanymprzezThomasaGreenaoraz
ThomasaGrose’a(Iwyd.z1874r.)kolejnewydaniaEsejów
opublikowanezażyciaautoraoznaczonoliteramialfabetuod
AdoR.Ztejmetodyskorzystanorównieżwniniejszymtłuma-
czeniu.Spiskolejnychwydańwrazzprzypisanymiimliterami
zamieszczonoponiżej.
Wszystkichpowyższychzabiegówdokonanozmyśląouła-
twieniupolskiemuodbiorcylekturydziełaszkockiegofilozofa.
Niemałegotruduwymagałorównieżoddaniewpolskimprze-
kładzieniepowtarzalnegopisarskiegostyluautora-klarowne-
gojaknabrytyjskiegofilozofaprzystało,niekiedydoprawione-
goironią,ale-cozrozumiałe-niecodlawspółczesnychuszu
archaicznego.OcenęwszystkichtychstarańpozostawiamCzy-
telnikowi.
ŁukaszPawłowski
