Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XI
spełniaćkrytykapośredniczącanadrodzekurefleksjiestetycznej.
ObraznakreślonyprzezDahlhausawynikazarównozpodważenia
pewnychstereotypówprzypisywanychkrytyce,jakteżłączysię
zszeregiempostulatów.Doszkodliwychstereotypówzaliczaon
„slogan”orelatywnościkrytykiisprzecznymcharakterzejejsądów;
przekonanie,którewynikanietylkozniezrozumieniadladanych
realiów,wjakichdziałająkrytycy,aleteżzpominięciaprzesłanek
ipojęćtkwiącychupodstawichsądów.Dahlhauszdajesobiejed-
nocześniesprawęzezmian,jakieprzyniósłwstatusiekrytykiwiek
XX,ztego,iżwodróżnieniuodkrytykiXIX-wiecznej,którazakła-
dała„centralnąideępiękna”i„najwyższeinstancjeestetyki”–do-
skonałośćiwielkość,„ideeestetycznenietworząhierarchicznego
systemu,leczistniejąjakoheterogeniczne”(s.108)iniedadząsię
sprowadzićdo„wyższejideipiękna”.Podobniejakpoprzedniestu-
lecia,wiekXXnaznaczył,alewsobietylkowłaściwysposób,re-
fleksjękrytyczno-estetyczną.Ekspansjanowejmuzykiprzyczyniła
siębowiemm.in.dozanikuteoriigatunkówmuzycznych,pozba-
wiająctymsamymsądyestetycznetrwałegopunktuodniesienia
iprzesuwającakcentnatzw.interpretacjęimmanentną:„Wnowej
muzyce–stwierdzaDahlhaus–wktórejostateczniedokonałsię
procesemancypacjiodtypu,poszczególnywytwórjestniejakozda-
nynasiebie;istniejedlasiebie–bezoparcianajakimśschemacie,
którynadawałbymuramyigowspierał”(s.110).Dziełozdanejest
wtejsytuacjinaujęciewjegowłasnychkategoriach.
Specyfikawspółczesnejkrytykipolegarównieżnatym,że–siłą
rzeczy–właśniezbrakuhierarchicznegosystemuoperujeona
izolowanymipojęciamiestetycznymi,jednakDahlhausniewidzi
wtymujemnychstron.„Takiekategorie–stwierdza–jakambiwa-
lencja,paradoksalność,dwuznacznośćiironia,któreoddawna
zadomowiłysięwkrytyceliterackiej,powinnyteżzostaćprzyswo-
jonewestetycemuzycznej”(s.114).Wpowyższymświetleto,co
tradycyjnie(wduchuklasycystycznym)uznawanozanegatywne
iniespójne,zyskujenieznanąwcześniejwartość.Poglądtenłączy
Dahlhauszrefleksjąnatematnowościjakojednegoznajważniej-
szychkryteriówestetycznych,którewwiekuXXzyskałoznaczenie
wyjątkowe.Dialektykanowościimplikujezkoleiproblemstosunku
dotradycjiorazmodywmuzyce.Tętrójstronnąrelacjępodsumo-
