Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tezjańskimpoglądem
5-traktowanesąjakooddzielne,anawet
przeciwstawiane.Natomiastścisłewiązanieemocjizfenomenem
poznaniacharakterystycznejestdlamyśliindyjskiej.Opisystanów
emocjonalnychodnaleźćmożnawcałejliteraturzesubkontynentu,
począwszyodWed.JednakmimotodawneIndieniewykształciły
dziedziny,któraprzypominałabyzachodniąpsychologię.Nieznaj-
dziemyteżwsanskryciedokładnychodpowiednikówsemantycz-
nychterminówemocjaiuczucie
6,choćjakokoncepcjeodgrywają
onedoniosłąrolęwindyjskiejmyślifilozoficznejiestetyce,sątakże
jednymzkluczowychtematówrozważańteoretykówliteratury.Ze
względunato,żezdecydowaniebrakujezbiorczegookreślenianate
stanyafektywne,badającje,rozpatrywaćnależyposzczególneemo-
cje,np.miłość,gniew,strachitp.,którewsanskryciewykształciły
licznesynonimy.Cociekawe,nasamouczuciemiłościsanskryt
posiadakilkadziesiątleksemówonieznacznieodmiennymzabar-
wieniusemantycznym,wliczającwtotypowedlasanskrytuzłoże-
nianominalne.
Statusemocjiwkulturzeindyjskiej
Podejściedoemocjiwkulturzeindyjskiejmożnaokreślićjakodwo-
jakie,aróżnorodnośćtazasadzasięnapewnymistotnymrozdźwię-
kupomiędzydwomagłównyminurtamiindyjskiejmyśli.Wtzw.
5Zob.R.Descartes:Namiętnościduszy.Przeł.L.Chmaj.Warszawa1986;
J.Krzemkowska-Saja:Namiętnościduszyawspółczesnyspóronaturęemocji.nFilo-So-
fija”2012,nr2(vol.12).
6Najczęściejstosowanewtymkontekścieterminybhdva,anubhdvairasamają
znacznieszerszekonotacje.Bhdvatoprzedewszystkim‘istnienie’
,‘stan’
,aleteż‘prawda’
,
‘rzeczywistość’
,‘sposóbdziałania’
,‘sens’
,dopierojejdalszeznaczenieodnosisiędo‘sta-
nuumysłu’
,‘pasji’
,‘emocji’
.Anubhdvatonatomiast‘znakemocji’
,jej‘symptom’
.Zkolei
podstawowymznaczeniemsłowarasajest‘sok’
,‘smak’
,‘esencja’
,‘płyn’
,‘woda’
,atakże
‘nasienie’lub‘pierwiastekżyciowywcieleczłowieka’;wodniesieniudo‘emocji’(ale
specyficznegotypu-zachwytu)użytezostałoporazpierwszyprzezBharatęwjego
podręcznikudramatu.
PROBLEMEMOCJ'WP'ŚM'ENN'CTW'E…
17
