Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Elementymetaetykiietykiogólnej
23
couczciwe,odtego,conieuczciwe;tego,coodpowiedzialne,odtego,conie-
odpowiedzialne;tego,codopuszczalne(anawetobowiązkowe),odtego,co
niedopuszczalne.Przedmiotemrefleksjietycznejjestdziałanieludzkie,jako
przyczynamoralnegodobraizłaorazsprawcategodziałania–cechyjego
charakteruistanywewnętrznetowarzyszącedziałaniu33;etykazajmujesię
bowiemodwiecznymikwestiamidotyczącymiobowiązku,honoru,uczciwo-
ści,cnoty,sprawiedliwościidobregożycia34.
Wjęzykupotocznymsłowo„etyka”bywaużywanewznaczeniusłowa
„moralność”,np.wzdaniu:„EtykapanaA.pozostawiawieledożyczenia”,
wypowiedzianymwzwiązkuzmoralniewątpliwymzachowaniempanaA.
Zwrot„etykaKanta”jestzkoleiskrótemmyślowymoznaczającym„system
etycznystworzonyprzezImmanuelaKanta”.Spotykanesąjeszczeinne
oboczneznaczeniapojęciaetyki,np.sposóbpodejściadopodejmowanianie-
obojętnychmoralniedecyzjiczyzbióristotnychmoralniecechcharakteru35.
Treśćpojęcia„etyka”wyjaśniająbliżejnastępującerozróżnieniaszczegól-
nychprzypadkówetyki:
–etykaopisowa(nazywanatakżeetologią)zajmujesięopisywaniem
iwyjaśnianiemzjawisk(faktów)moralnychwkategoriachfilozoficz-
nych,natomiastetykanormatywna(nazywananiekiedyetykąwłaś-
ciwą)–filozoficznąanaliząnormiocenmoralnych;
–etykaogólnauprawianajestbezwskazaniadziedzinyzastosowań,nato-
miastetykastosowanakoncentrujesięnawybranymobszarzezasto-
sowań,wszczególnościzwiązanymzokreślonymzawodem(lekarza,
naukowca,politykaitp.);
–etykaindywidualnadotyczystosunkupojedynczegoczłowiekado
innegoczłowiekalubdogrupyludzi,natomiastetykaspołeczna
–stosunkugrupyludzidopojedynczegoczłowiekalubdoinnej
grupyludzi.
Etykanormatywna,wychodzączprzyjętych(zaakceptowanych)nawstę-
piezałożeńnaturyfilozoficznej(wszczególności–założeńantropologicz-
nych),konstruujeiuzasadniasystemynorm(zasadireguł)moralnych;klu-
czowąrolęodgrywająprzytymrozważaniadotyczącewyborudobra
najwyższego(łac.summumbonum)ihierarchiiinnychwartości36.Owezałoże-
nia,zewnętrznewzględemsystemuetycznego,sąprzedmiotemzaintereso-
waniametaetyki–drugiego,oboketyki,składnikafilozofiimoralnej.
33Por.AGuidetoTeachingtheEthicalDimensionsofScience,OnlineEthicsCenterforEngineer-
ing,NationalAcademyofEngineering,2006,www.onlineethics.org/Education/precollege/science-
class/sectone.aspx[2010.04.23].
34A.E.Shamoo,D.B.Resnik,ResponsibleConductofResearch,OxfordUniversityPress,New
York2002,s.10.
35A.E.Shamoo,D.B.Resnik,ResponsibleConductofResearch,2009,s.14.
36S.Jedynak(red.),Małysłowniketyczny,s.78.
