Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
jestowasłynnaantynomiawolnościKanta:wolnośćjestwarunkiemko-
niecznymprawamoralnegowczłowieku,Dprawomoralne–warunkiemwy-
starczającymwolności”.
Wolnośćsłowastanowizpewnościąjednąznajważniejszychwartości
izasad.Pozwalananiczymnieograniczonyprzekazinformacjiiidei,na
wyrażaniewłasnychopiniiootaczającejnasrzeczywistościiformułowa-
niewłasnychpoglądównajejtemat.Wolnośćsłowaniejestjednakjedyną
wartościąwdemokratycznymporządkuprawnyminieodpowiedzialniewy-
korzystywanamożewchodzićwkonfliktzinnymiprawamiprzypisanymi
człowiekowi.JohnS.Millsformułowałzasadęstanowiącą,żekażdyjestod-
powiedzialnyprzedspołecznościąwówczas,gdyjegopostępowaniemożein-
nymwyrządzićkrzywdę.Millzdawałsobiesprawę,żewolnośćniemożebyć
wartościąabsolutnąwrelacjachmiędzyjednostkąludzkąaspołecznością,
anadużywanietejwolnościmusibyćsankcjonowaneprzezprawoiwiązać
sięzodpowiedzialnością.Szczególnieważnejestzestawieniewolnościsło-
wazinnąistotnąwspołeczeństwiedemokratycznymwartością,tj.dobrami
osobistymiuczestnikówżyciaspołecznego,azwłaszczazichgodnościąido-
brymimieniem.
Zaszczególnieistotnyproblemzostałauznanakolizjainteresówmiędzy
swobodąwypowiedziadobramiosobistymijednostkiwkontekścieodpo-
wiedzialnościdziennikarzy.Zaproponowanezostałydwamodeleodpowie-
dzialności:popierwsze,zastosowanierozwiązańrestytutywnychwyrażo-
nychwnormachprawacywilnego,którychzadaniemjestprzedewszystkim
przywróceniesytuacjisprzedzaistnieniakonfliktu,ipodrugie,wykorzysta-
nierozwiązańrepresyjnychprzewidzianychnormamiprawakarnego,które
określająformępopełnieniaprzestępstwaiwskazujągrożącezaniesankcje.
Mamywięcdoczynieniazkonfliktemmiędzydwiemawartościamiważny-
miwdemokratycznymspołeczeństwie,tzn.swobodąwypowiedziidobrami
osobistymi,amówiącbardziejprecyzyjnie,międzysposobemochronytych
dwóchwartościwsytuacji,gdyżadnaznichniemożemiećustawowozagwa-
rantowanegoprymatunaddrugą.Kwestiązasadnicząstajesięodpowiedźna
pytanie,jakichinstrumentówprawnychnależyużywaćdlaochronydóbr
osobistychprzednieuzasadnionymnaruszeniem:cywilnoprawnych–resty-
tutywnychczykarnoprawnych–represyjnych,równocześniegwarantując
wolnośćsłowamającąuprzywilejowanąpozycjęwsystemiewartościdemo-
kratycznegopaństwa.
IstotnąrolęodgrywateżwynikającyzMAS(MediaAccountabilitySy-
stem)modelodpowiedzialnościetycznejopartejnasamoregulacji.Ten
modelodpowiedzialnościjestpowszechnieakceptowanyipraktykowany
wdojrzałychdemokracjach.
15
