Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział4
Karolińskizaczątekzjednoczenia
Chociażsłowoeuropeensespojawiłosięwówczesnymtekściejakookreśle-
niewojownikówchrześcijańskichwbitwiepodPoitiers,obszarupanowa-
niaKarolingówniemożnanazwaćEuropą.Pozajegogranicamipozosta-
waładużaczęśćGermanii,Skandynawia,krajeSłowianiBałtów;nieobjął
onnawetcałejłacińskiejspołecznościchrześcijańskiejowychczasów:
mieszkańcówzarównotejczęściHiszpanii,którejniezajęliArabowie,jak
Anglii,SzkocjiiIrlandii.Niemniejprzetoobszartenzwiastowałjużcoś,co
pomniejwięcejczterechwiekachmiałosięstaćEuropą.Wprzeciwień-
stwiedorzymskiego,nowyobszarotwierałsiękupółnocyikuwschodowi,
irzeczywiścierozszerzałsięwtychkierunkach,zarazemusiłujączjedno-
czyćwszystkieziemie,którenazachodzienależałyniegdyśdoCesarstwa;
dowodemwyprawydoItaliiipróbyprzeniknięciawgłąbHiszpanii,zakoń-
czoneklęską,którejechowPieśnioRolandziebędzierozbrzmiewałoprzez
stulecia.Równieżwprzeciwieństwiedorzymskiego,nowyobszarzacho-
wywałpodziaływewnętrzne:językoweietniczne,którewkrótcedadzą
znaćosobieispowodująjegorozpadpolityczny,lecznienarusząjedności
wierzeńreligijnychicywilizacjistanowiącejojegoswoistościinieosłabią
jegozdolnościdoasymilowaniainnychludów.Wszystkotoistotniepozwa-
lauznaćobszarkarolińskizaprefiguracjęEuropyzwiastującąjejprzyszłe
nadejście.PołączeniepodjednymberłemGalii,częściGermaniiipółnoc-
nejItalii,aczbezWenecji,idącewparzezprzywróceniemnaZachodzie
tytułucesarskiegouznanegoprzezpapieży,będziebowiemmiało,zpo-
czątkutylkodlatychtrzechregionów,apotemdlacałegokontynentu,
doniosłeskutki,zarównonatychmiastowe,jakdługotrwałe.
Nimjewskażemy,trzebajednakwprowadzićnascenęjeszczejedentwór
polityczny,któryurodziłsiępodługimokresieinkubacjiwtymżeVIIIwie-
ku–naprawdęwielkimwiekudziejówEuropy–kiedytopowstałyzarysy
przestrzennegoukładumocarstweuropejskich,obowiązującego,aczze
zmianami,przeznastępnychtysiąclatzokładem.Nowytwórpolityczny,
októrymtumowa,obejmujeRzymiprzylegającedoniegoziemie,ośrodek
