Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział5
WyłanianiesięEuropy
JużwVIwieku,podczaspierwszychkrótkotrwałychokresówpokoju,Ko-
ściółpodejmujepróbypowrotunatereny,zktórychnajeźdźcywyparli
chrześcijaństwo.Poumocnieniusięmonarchiifrankońskiejekspansjatak
misyjna,jakmilitarnaruszakuludompogańskimnapółnocyinawscho-
dzie:wlatachtrzydziestychVIIwiekuFrankowieścierająsięzeSłowiana-
miwCzechach;okołosześćdziesięciulatpóźniejzaczynasięchrystiani-
zacjaFryzji;wlatachdwudziestychVIIIwiekuświętyBonifacyjedzie
ewangelizowaćTuryngię.WyprawyKarolaWielkiegoodsuwajązasięgpo-
gaństwanapółnocykugranicomJutlandii,nawschodziekugranicomPo-
łabii;wcentrum,pozajęciuBawarii,kugranicomCzech.Obszarkaroliń-
skinadaljednaknarażonyjestnaataki,któreniszcząiwyludniającałe
krainyiktórymnastępcyKarolaWielkiego,częstowstaniewojnyzesobą,
niepotrafiąprzeciwstawićsięskutecznie.Prawiedwawiekiupłynąjesz-
cze,nimmieczisłowowspieraneniekiedymęczeństwemzdołajądopro-
wadzićdochrystianizacjiNormanów,gdypostupięćdziesięciulatach
rozbojówstworzylioniwłasneksięstwonazachodzieGaliifrankońskiej,
wszystkichGermanów,wtymSkandynawów,atakżeSłowianzCzechiPol-
skiorazWęgrów,którzydokonywalinajazdówwewszystkichkierunkach,
ażwreszcieosiedliwPanonii.
Nawrócićjakiśludnachrześcijaństwo–tozarazemwłączyćgowsieć
zależnościkościelnych,politycznychikulturalnych.Sądwietakiesieci:
rzymskaibizantyjska.Dwiestolicechrześcijaństwaróżniąsięiprzeciw-
stawiająsobiewwielupunktach.Codosposobupojmowaniastosunków
międzyporządkiemduchowymaporządkiemświeckim:wBizancjum
pierwszytradycyjniepodlegadrugiemu,naZachodziezaśduchowynaj-
pierwdomagasięautonomii,apotem,powołującsięnaConstitutumCon-
stantini,zaczynajawniezgłaszaćroszczeniadozwierzchnictwa.Również
codoroliprzypisywanejzjednejstronyjęzykowiKościołaiCesarstwa–
wRzymiełacinie,wBizancjumgrece–zdrugiejzaśjęzykomrodzimym:
Zachódusuwajezliturgiiizkulturykościelnej,Wschódnatomiastwy-
