Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział5:WyłanianiesięEuropy
.................................................................
26
znaczaimwjednejidrugiejpoczesnemiejsce.Codoautorytetupapieża,
cododatyWielkanocy,codoniektórychobrzędów.
Różnezatem,zależnieodtego,czychrystianizacjaprzychodzizRzymu,czy
zBizancjum,sąjejskutkidlaludów,którejejpoddanoiktórezresztąsta-
wiałyjejczęstoopór.WybórzaśjednegozdwóchKościołówchrześcijań-
skichbyłnieuchronny,bonawetprzedwzajemnąekskomunikąnaszczy-
cietrwałarywalizacjawterenie,alokalnidygnitarzekościelnibronili
takżeinteresówtegocesarstwa,którebyłoichprotektoremlubmocodawcą.
UkazujetodobrzewalkabiskupówbawarskichprzeciwmisjiKonstantyna
(Cyryla)iMetodegonaMorawach,rozpoczętejwprawdziepodegidąBizan-
cjum,aleponowionejzbłogosławieństwemRzymu,którejoryginalnedzieło
zostałoostateczniezniweczone.Otóżskutkiobutypówchrystianizacjioka-
załysiętrwałe;żadenludkatolickinienawróciłsiępotemnaprawosławie,
żadenprawosławny–nakatolicyzm.Namapiekontynentuzarysowujesię
zatemliniaczygranica,któraoddzielaćbędziedwiespołecznościchrześ-
cijańskie,odpołowyXIwiekuotwarciewrogie.Alejużwcześniej,wraz
zrzymskimchrztemCzech,PolskiiWęgierorazbizantyjskimnajpierw
Bułgarii,apotemRusiKijowskiej,tagranicazyskałaprzebieg,który–po-
minąwszydrugorzędnezmiany–będziejejwłaściwypodziśdzień.
RozpoczętenagruzachZachodniegoCesarstwaRzymskiegoodprzemie-
szaniaRzymianzbarbarzyńcami,codajepocząteknowymgrupometnicz-
nym,wyłanianiesięEuropypostępujezItaliiprzezGalię,WyspyBrytyjskie
iIrlandiękuGermanii,gdziewVIIIwiekuośpółnoc-południerozszczepia
się:jednajejgałąźzmierzakuSkandynawii,druga–kuPolsce,Czechom
iPanonii.WyłanianiesięEuropy:toznaczywtymstadiumpotrójnena-
wrócenie–nachrześcijaństworzymskie,nałacinęinapismo–ludów,
któreżyłynazewnątrzdawnegolimes,poczynającodichksiążąt,możno-
władcówiwojowników.PrzekreślaononazawszesamorozróżnienieRzy-
mianibarbarzyńcówijednoczyreligijniewielośćludów,azarazemwpaja
imświadomośćwspólnotypochodzenia,którąwinnaprzedłużyćwspólna
przynależnośćdojednegoKościołapowszechnegoidojednejkultury
świeckiej.Zbudowanietegoreligijnegofundamentuprzyszłychzjedno-
czeńkulturalnychEuropyzajęłookołodziewięciuwieków–odwiekuVdo
XIV,gdydokonałasięchrystianizacjaLitwinówiPrusów.Znaczniedłu-
żej,niekiedyażdonaszychczasów,trwałowkażdymkrajuoddzielnie
nawracaniecałejludnościnachrześcijaństwo,napismoinajęzyklite-
