Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Tylkokiepskageografia,nieuwzględniającaupływuczasu,możewpisywać
Europęwstałekontury.Tebowiemciąglesięzmieniały.Itylkohistoria
niepomnawłasnychzałożeńmożenadawaćEuropietreśćjedynąinie-
zmienną:religijnączyprawną,gospodarczą,etycznączykulturalną.Albo-
wiemEuropęzawszewypełniałytreściwielorakie,odmienne,niekiedy
niezgodne;ichznaczenia,przejawyiskutkizmieniałysięzczasemiróż-
niłyzależnieodmiejsca.
HistoriaEuropyjesthistoriąjejgranic.Ihistoriątreści,jakienadawanojej
słowemlubczynem.Atakżesił,któreświadomielubbezwiedniedziałałyna
rzeczzjednoczeniapokawałkowanegozrazuobszaru–isiłprzeciwnych,które
niszczyłyto,cozbudowałytamte.Jesttozatemhistoriakonfliktów.Konfliktów
międzyEuropąatym,cozzewnątrzhamowałojąlubodpychało.Iwewnętrz-
negokonfliktumiędzydążeniamikuzjednoczeniuiujednoliceniuEuropy
atymi,któredzieliłyjąiróżnicowały.Ztakiejwłaśnieperspektywydobrałem
fakty,którestanowiątkankętejksiążki.
Europęspotkałemporazpierwszywkwietniulubwmaju1946.Skład
wagonówbydlęcych–leczdostosowanychdoprzewozuludzi–przekra-
czałWołgęwdrodzezpółnocnegoKazachstanu.Pociągtoczyłsięwolno
poświeżoodbudowanymmoście.Doroślibyliwzruszeni.Ktośpowiedział:
WwreszciejesteśmywEuropie”.Izrozumiałem,żeprzekroczyliśmyrzeczy-
wistągranicę,choćodznacznietrudniejszejdoprzebyciagranicyZSRR
dzieliłonasjeszczewielednidrogi.
Europa,którąznalazłemwWarszawie,mymmieścierodzinnym,byłajednym
zwałemgruzów.DopierowPradze,gdzieniecopóźniejbyłemnakoloniach,
zobaczyłemmiastochoćtrochępodobnedoprzedwojennejWarszawy,jaką
zachowałemwpamięci:neonynaVáclavskémnámesti,natężonyruchulicz-
ny,wystawypełneprzedmiotów,októrychniewiedziałemnawet,żeistnieją.
PóźniejmieszkałemwBrukseli.PotemznowuidługowWarszawie.Odszes-
nastulatmieszkamwParyżu.Jakohistorykzajmujęsięhistoriąspołeczno-
-kulturalnąFrancji,alerównieżPolskiiWłoch;niekiedytakżeinnychkra-
jów.Europajestdlamniefragmentembiografiiiprzygodąintelektualną.
