Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
ANDRZEJCIEŚLIK,JANMICHAŁEK,ANNAMICHAŁEK
czynnikimającewpływnapodejmowaniedecyzjioeksportowaniuprzezfirmy
zkrajówGrupyWyszehradzkiejwświetlewspółczesnejteoriihandlumiędzyna-
rodowego.Spróbujemyrównieżokreślić,wjakimstopniudeterminantyeksportu
firmztegoregionusązbliżonedospecyfikifirmfunkcjonującychwEuropieZa-
chodniej.
Wmyślneoklasycznejteoriihandlu(Heckschera-Ohlina:H-O)podstawądla
rozwojuispecjalizacjiwymianyhandlowejkrajówsąwzględneróżnice
wobfitościczynnikówprodukcji.TeoriatazostaławpreambuledoGATT(1947)
wykorzystanadouzasadnieniacelowościświatowejliberalizacjihandluczłon-
kównależącychdosystemuGATT/WTO.Teorianeoklasycznamożewyjaśniać
strumieniehandlupomiędzykrajamisilniezróżnicowanymipodwzględemwy-
posażeniawkapitałnajednegozatrudnionego,awięcmiędzykrajamiwysoko
isłaborozwiniętymi.Niemożeonajednakwyjaśnićhandluwewnątrzgałęziowe-
go,obecniedominującegowwymianiemiędzynarodowej,zwłaszczapomiędzy
krajamiwysokorozwiniętymi,wktórychróżnicewzględnewwyposażeniu
wczynnikiprodukcjesąniewielkie.
Dlategowłaśnieprzełomoweznaczeniemiałatzw.nowateoria,stworzona
głównieprzezPaulaKrugmana(1979,1980)wyjaśniającegozjawiskohandlu
wewnątrzgałęziowegomiędzykrajamiozbliżonympoziomierozwoju.Teoriata
jestopartaozupełnieinnezałożenianiżwcześniejszateorianeoklasyczna.
WprzeciwieństwiedoneoklasykówKrugman(1979,1980)przyjął,żewystępują
korzyściskali,niedoskonałakonkurencja,aproduktysązróżnicowane.Wjego
modeluzakładasię,zgodniezfunkcjąpopytuDixita-Stiglitza,żerosnącailość
odmianposzczególnychdóbrpowodujewzrostsatysfakcjikonsumentów.Zdru-
giejstronywystępująidentycznefirmy,zktórychkażdawytwarzainną(zróżni-
cowaną)odmianętegosamegodobra.Jedynymczynnikiemprodukcjijestsiła
robocza,coprzybrakujejmobilnościmiędzynarodowejpozwalanawyznaczenie
równowagirynkowejwdanymkraju.DziękitymzałożeniomKrugman(1979,
1980)pokazał,żemożepowstaćhandelwewnątrzgałęziowypomiędzykrajami
obardzozbliżonym,wysokimpoziomierozwoju
1.
Teoriatamiałaistotneznaczeniedlazrozumieniadynamicznegowzrostuob-
rotówhandlowychmiędzywysokorozwiniętymikrajami.Jednakjejpodstawo-
wąwadąbyłozałożenieopełnejsymetriifirmpodwzględemtechnologii,co
oznaczało,żewszystkiefirmydostarczajątowaryrównocześnienarynekkrajo-
wyizagraniczny.WnioskipłynącezmodeluKrugmana(1979,1980)niezostały
1
Handeltakiprzyczyniasiędozwiększeniailościodmianposzczególnychdóbridoobniżkicen
dóbrdostępnychnarynku.Wefekcierośniepoziomdobrobytuhandlującychspołeczeństw.Jest
tomożliwedziękizwiększeniuskaliprodukcjiiobniżcecenorazdziękiwzrostowiliczbyod-
miandóbrdostępnychnałącznym,zliberalizowanymrynku.
