Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
7
możliwościsojuszniczych,położeniageograficznego,zasobów,ustrojujak
izdefiniowanegointeresunarodowego.PodoświadczeniachIwojnyświa-
towej,prymzaczęływieśćkoncepcjebezpieczeństwa,odwołującesiędo
szerszejzbiorowości,aemanacjąmodelubezpieczeństwauniwersalnego
stałasięLigaNarodów.PoIIwojnieświatowej,wokresiezimnejwojny,
bezpieczeństwoświatowekształtowanebyłoprzezukładrównowagisił
pomiędzydwomaantagonistycznienastawionymiblokami:ZSRRijego
satelitamiorazpaństwamizachodnimipodsymbolicznymprzywódz-
twemUSA.
Układten,wokresielatosiemdziesiątychXXwieku,zacząłprzeży-
waćpoważnykryzys.Ruchyprodemokratyczneinarodowo-wyzwoleń-
czewobrębieblokukomunistycznegobyłyzbytsilne,abyjekontrolować
orazpowstrzymaćrazuruchomionyprocesdezintegracjikomunistycz-
negoświata.DlaMoskwybyłtopoczątekerozjicałego,tworzonegoprzez
lataporządku,którynaglemusiałsięzmierzyćzwielomanawarstwiony-
miproblemaminaturyspołecznej,gospodarczejipolitycznej.W1985
rokukierownictwonaKremluprzejąłMichaiłGorbaczow-zdecydowany
zwolennikreformiprzebudowykomunistycznegoukształtowania.Wraz
znimrozpocząłsięokrestzw.pierestrojki,którejjednymzeskutkówbyła
rezygnacjaMoskwyzkierowniczejroliwEuropieŚrodkowo-Wschodniej.
TymsamympaństwatakiejjakNRD,Polska,WęgryczyCzechosłowa-
cjaotrzymaływiększąmożliwośćwpodejmowaniusamodzielnychde-
cyzjipolitycznych.Równieżposzczególnerepublikiwchodzącewskład
ZSRR(szczególniebałtyckie)zaczęłydomagaćsięwiększejniezależności.
Wefekcie,podkonieclatosiemdziesiątychXXwiekuspołeczneipoli-
tycznezmianywEuropieŚrodkowo-Wschodniejnastępowałybłyskawicz-
nie-4czerwca1989rokuwPolsceodbyłysięczęściowowolnewybory,
19sierpniaWęgryotworzyłygranicęzAustrią,17listopadategożroku
wCzechosłowacjirozpoczęłasiętzw.naksamitnarewolucja”
,zaśwnocy
z9na10listopadawBerlinieprzystąpionodospontanicznegodemon-
tażumurudzielącegomiastonaczęśćwschodnią(komunistyczną)iza-
chodnią(demokratyczną).
Drastycznyspadekcenropynafowejmocnouderzyłwradzieckągospo-
darkęzmagającąsięzniewydolnościąiniemożnościązaspakajaniapod-
stawowychpotrzebrynkowych.Wyścigzbrojeń,zapoczątkowanyprzez
urzędującegoodpoczątku1981rokuwBiałymDomunowegoprezydenta
