Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
ZbigniewWerra
mogłatrwaćdodwóchgodzin.Innametodapolegałanatym,żeprzez
pokójprzesłuchańprzechodziładużaliczbafunkcjonariuszy(nieko-
niecznieśledczych).Przechodzącyfunkcjonariuszezatrzymywalisięprzy
przesłuchiwanym,wpatrywalisięwniego,zadawalipytanialubdosadne
powiedzonka,czasemograniczalisiędoznaczącegochrząknięcia34.Ce-
lemtakiegodziałaniabyłodoprowadzenieoskarżonegododezorientacji
irozproszeniauwagi.Innametodapolegałanatym,żewięzieńsiedział
wpokojuprzesłuchań,niebędącprzesłuchiwanym.Sędziawtymczasie
siedziałczytającksiążkęlubgazetę,zachowywałsiętak,jakbywięźnianie
dostrzegał.Indagacjatanieraztrwaładokilkugodzin”35.Podczasprze-
słuchiwaniastosowanotakżemetody,któreoddziaływałynasferęuczuć
aresztowanego:,,deprecjonowaliiwyśmiewaliidee,októrychwyznawa-
niepodejrzewanoaresztowanego,staralisiępodeptaćuczuciarodzinne,
pogrążyćpoprzezobelgidotyczącegodnościosobistejiodebraćresztki
nadziei”36.Gdystrachiterrormoralnynieprzynosiłyoczekiwanychre-
zultatówwwymuszeniuzeznań,następowałterrorfizyczny.Zprzeka-
zówwięźniówosadzonychwsowieckichobozachiwięzieniachmożna
siędowiedzieć,żebyłytonajbardziejwymyślnetortury,jaknp.:przypie-
kanienarozpalonejblasze,zbijaniepaznokci,czywybijaniekilkuzębów
lubokładaniekijem:,,okrucieństwo,duchoweotępienieistanmoralne-
goupadkudanegonarodumożnawytłumaczyćśrodkami,przypomocy,
którychtrzymanogonaobrożywciągustulecihistorycznegobytuione
przeznawykstałysiędlańdrugąnaturą”37.Torturystosowanobezlitośnie
iprawiezawszewstosunkudoczłonkówujawnionychorganizacjitajnych
34K.Chodkiewicz,Technikaitaktykakryminalna.Podręcznikdlaorganówbezpieczeń-
stwaisędziówśledczych,Przemyśl1931,s.49-50.
35B.Musiał,Rozstrzelaćelementykontrrewolucyjne!Brutalizacjawojnyniemiecko-sowie-
ckiejlatem1941roku,Warszawa2001,s.38-76;A.Lityński,Rok1934wZSRR.NKWD,„lex
kirov”ipoczątekwielkiegoterroru,„RocznikiAdministracjiiPrawa”2013,nr13,s.42-63.
36J.Baberowski,Czerwonyterror.Historiastalinizmu,tłum.J.Antkowiak,Warszawa
2009,s.49-50.
37A.Goworski,M.Panas-Goworska,ZSRRwokółmnie,aprzestępczykodekswemnie,
„NowaEuropaWschodnia”2014,nr3l4,s.177-185;M.Paszkowska,PoglądyWłodzimierza
Spasowiczanakaręśmierci,„StudiaIuridica”2001,nr39,s.181-186;K.Laskowska,Podsta-
wowezagadnieniainstytucjikaryśmierciwświetleprawaipraktykiwymiarusprawiedliwo-
ściwdziejachRosji[w:]MiscellaneaHistorico-Iuridica,t.7,red.A.Lityński,P
.Fiedorczyk,
Białystok2009,s.51-69.