Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Korzeniekulturyeuropejskiej
29
bykabyłazwiązanazuprawianymkultemreligijnym,atakżewalkamiby-
ków,organizowanyminawyspie.Równieistotnywydajesięmitprzedsta-
wiającydalszelosyZeusa,którywstąpiłnastępnienanieboskłon,świecąc
jakogwiazdozbiórbyka.Teskojarzeniakosmicznepozostajązwiązanezwy-
miaremastralno-religijnym,charakterystycznymdlakulturorientalnych
epokiantycznej(zwłaszczachaldejsko-babilońskich).Znamiennyjesttak-
żefakt,żekultbykaApisabyłrozpowszechnionyiistotnywstarożytnym
Egipcie.Bykbyłbóstwemsolarnym,związanymzpłodnościąiurodzajem.
Wwymiarzekultowymocharakterzekrólewskimodnosiłsiędosymbolicz-
negopowtarzaniaaktustwórczego19.
Wskazujetowyraźnienawpływkulturyegipskiejnakreteńsko-minoj-
ską,potwierdzająctymsamymzwiązkizinnymikulturamiświataantyczne-
go.Tobyłówspecyficznytygiel,wktórymkrystalizowałysięautonomiczne
cechyposzczególnychkulturświataantycznego,wtymtakżekulturygrec-
kiej.Zanimdoszłodojejpełniejszejautonomizacji,przechodziłaonafazę,
polegającąnaprzyjmowaniuiprzetwarzaniupierwiastkówzewnętrznych
(obcych).
Jeszczejednyminteresującymprzykładem,wskazującymnaowezwiąz-
kimiędzykulturowe,jestepopejaHomerowska.Homernależyniewątpli-
wiedogronatwórcówkulturygreckiej,którzydokonaliprzełomuwdo-
tychczasowejformiewyrazuartystycznego,azarazemikulturowego.Iliada
iOdysejastojąnapograniczumituiutworuliterackiego.JęzykHomerajest
wyraźnieznaczonyprzeżyciem,odwołującymsiędosferymitycznej,jednak
jesttomitrealnieprzeżywany,nieujmowanyjedyniewwarstwiesymbolicz-
nej.DlaHomerarzeczywistośćtozarównowydarzeniazewnętrzne,fakty,
jakiwarstwamityczna.Poziomytesąniedorozdzielenia,sąściślezesobą
splecione.TakżelosyludziibogówsąuHomerazwiązanezesobą,przepla-
tająsięwzajemnie20.
CzymjestIliada,opisującawojnętrojańską?Zjednejstronyjestniewąt-
pliwiestanemduszysamegoHomera,względnieludziżyjącychwtamtej
epoce.Ponadtoprzedstawieniemświataprzezniegoprzeżywanegoipojmo-
wanego,aodnoszącegosiędoistniejącychówcześniewarunków.Zdrugiej
19J.C.Cooper,Zwierzętasymboliczneimityczne,tłum.A.Kozłowska-Ryś,L.Ryś,Rebis,
Poznań1998.
20OkresżyciaHomeraniejestwpełniznany.Najczęściejmożnaspotkaćsięzopiniami,
któresytuujągonaVIIIw.przedChrystusem.Jesttowięcjeszczetaepokawhistoriiantycz-
nejGrecji,któraniepozwalanasprecyzowaniedanychhistorycznychdotyczącychtwórcy
IliadyiOdysei.
