Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pawilonykawiarni,restauracji,sztucznejeziora,kaskady,ruiny(araczejro-
mantycznebudowleudająceruinyantycznychświątyń),groty,skały,most-
ki,zapory,placezabawipolanypiknikowe.NaterenieLaskuBulońskiego
założonowlatach1858-1861pierwszyparkrozrywkizestradami,pawilo-
nami,ogrodemzoologicznymoraztoremwyścigówkonnych.Drugitorwyści-
gówkonnychpowstałwnajwiększymparyskimparkupublicznym–Boisde
Vincennes(powierzchniaparkuwynosiła920ha).Nowościąwurbanistyce
europejskiejbyłyparyskieeleganckiebulwary,trasyspacerowe,prowadzo-
newzdłużwytwornejzabudowypałacykówikamienic,połączoneztrasami
komunikacjikołowej:PolaElizejskie,AvenueFoch,BulwarySt.Michaele.
Wzdłużbulwarówposadzono45000drzew(kasztanowcówiplatanów)(Majdecki
2008,str.403-404).Publiczneparkimiejskiepowstawałyteżwwieluinnych
miastacheuropejskich(naprzykładParkTiergartenwBerlinie,założony
w1822roku).
WXIXwiekuwwiększościmiasteuropejskichburzonomurymiejski
iobronne,anauwolnionymtereniesadzonozieleń.Takieparkipowstały
wKrakowie(PlantyKrakowskie),Frankfurcie,Hamburgu,Kolonii,Lubece,
NorymberdzeiBernie.WWiedniuzałożonosłynnyRingWiedeński(w1857
roku).SzczególnąfunkcjęwXIX-wiecznymsystemiezielenimiejskiejwEuropie
miałyogrodywystawowe,zakładaneprzyterenachwielkichwystaw(krajo-
wychiświatowych).PrzykłademtakichzałożeńogrodowychjestJardindu
TrocaderowParyżu,pamiątkaMiędzynarodowejWystawyParyskiejz1878
roku(jegodominantąjestWieżaEiffla,budowlaupamiętniającanastępną
wystawę,któraodbyłasięw1889roku).Pozapawilonamiwystawowymi,
najczęściejrozbieranymipozamknięciuwystawy,wparkachznajdowały
sięogrodyzimowe(oranżerie),kawiarnie,alejespaceroweiławkidowy-
poczynku.WXIXwiekuzakładanoteżliczneogrodyzoologiczneibotanicz-
ne.Chociażtradycjatychogrodówsięgaczasówantycznych,wXIXstulecie
gruntowniezmienionoichformułę.Zapierwowzórdzisiejszegoogroduzoo-
logicznegolubbotanicznego,oprogramiełączącymcelenaukowezpopu-
larnąrekreacją,uważasiędopieroparyskiJardindesPlantesz1794roku,
dostępnydlawszystkichmieszkańcówmiasta.Wybiegidlazwierzątmiały
nieregularnekształty,naśladującekrajobrazynaturalne,zwierzętaprzebywa-
ływpawilonachdostosowanychdopotrzebokreślonegogatunku.Schemat
założeniaikompozycjiogroduJardindesPlantesbyłprzeznastępnestulecie
naśladowanywogrodachdydaktycznychzakładanychwkolejnychmiastach
europejskich.JednymznichbyłogródzoologicznyzałożonywRegentPark
wLondynie(w1828roku).KolejneogrodyzoologicznepowstaływDublinie
(w1830roku),Bristolu(w1834roku),Manchesterze(w1838roku),Antwerpii
16
