Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EutanazjaEtikettenschwindelaprawododobrejśmierci
onoczymś,cosięma,leczcojestdane,żyjemyzpamięciąoużywaniu
pojęciaUeutanazja”domordowanialudziuznanychzaniewygodnych.
Tododatkowo,ponadzastanąidiosynkrazję,utrudniadebatęoprawie
dodobrejśmierci.Tymczasembywa,żeżycieodśmiercidzielizaledwie
krok.Czasamijesttopoetyckametafora,czasaminieostrożnykrok,nie-
rzadkowojna,wyrok,choroba,zaraza,starośćlubzmierzch.Niekiedy
tomękataknieznośna,żeczłowiek,wpoczuciuutratyczłowieczeń-
stwa,chcesięzeswoimżyciemrozstać.Niekiedywie,żeżycieprzeżył,
wypełniłiwobliczuwłasnejterminalnejsytuacjiniewidzigodnejpo-
trzeby,bytrwać.
Dobraśmierć?Różnorodnośćmetaforizdarzeńróżnicujerównieżja-
kośćkońca.Jakośćśmiercipostrzeganajestjakopochodnajakościżycia.
Wyobrażeniedobregożyciaidobrejśmiercibywazmiennewczasie,ale
istnieje.Dobreżyciezakładawięcperspektywęoczekiwaniadobrejśmierci.
Myśltawróżnychepokachbyłaróżnierozumiana
74
.Możnazaryzykować
tezę,żedawniejśmierćprzezswojąnieuniknionośćijawnąobecnośćpo-
budzaładuchaegalitaryzmu.Równośćwobecśmiercibyławswejwarstwie
pewnościelementemuświadamiającympodobieństwocosamowsobie
mogłobyćinadalbywarewolucyjne
75
.Podobnąjednakfunkcjędziałania
nakorzyśćspołecznegoegalitaryzmumogłypełnićempatiaizdolnośćdo
podejmowaniawspółpracy.Współodczuwaniezkimśwobliczuśmierci
totemat,doktóregopowrócę.Współpracamożesprzyjaćrówności,aletu
zdajesiębyćtematemnieprzystającym.Podstawąwspółpracyjestprze-
widywalność,aśmierćcechujepewnośćnadejściainieznajomośćchwili.
Porady,byżyćtak,jakbykażdydzieńbyłostatnim,podkreślająwłaśnie
niepewnośćlosu.Współpracaidobraśmierćmogąbyćjednakujętewe
74
Z.Szawarski,Bioetyka(w:)Bioetyka,sporynaśmierćiżycie,NiezbędnikInteligenta2015,nr1,
s.6–9.
75
Niewięcprzypadkiempróbystwarzaniawrażenianieśmiertelnościkrólówibogów.Ci
jednaknatylenieliczni,żeśmiercibliskodorówności.Rozbudzanystrachprzedśmierciąma
tonowaćrefleksjęrównościową.Umożliwiateżsprawowaniekonkretnejwładzyiprzynosizyski
materialne,dyskursemoreinkarnacji,życiupozagrobowymczyzmartwychwstaniu.Sprawujący
władzęduchowąpośrednicząpoprzezobietnicęodkupienia,wykupienia,spłacenia.Zbierającdo-
bradoczesne,zapewniajążyciepośmiertnetam,gdzieistniejewiarawsądostateczny.Przywierze
wreinkarnacjęuspakajająsumieniedlapodłegopołożeniawielujakoUprocesunaturalnego”iza-
służonegokarmąlubgrzechamizpoprzedniegowcielenia.Pośredniąformąquasi-przedłużeniaży-
ciapozaśmiertelnośćjesttakżeprawospadkowe,boprzedłużapamięćospadkodawcy.Tujednak
przedewszystkimdogłosudochodzirozwiniętywśródnaczelnychinstynktempatii,pozwalający
napośrednieniejakoprzetrwanieorazzdolnośćdowspółpracy.M.Ridley,Opochodzeniucnoty,tłum.
M.Koraszewska,Poznań2000,s.12–18.
37