Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kierowniczy,tzw.Centralizacjętworzyli:Dębski,MendelsoniMaria
Jankowska–Mendelson,zaśwkraju(WarszawskiKomitet
Robotniczy):NapoleonZelcer,StanisławKassjusz,AdamDąbrowski
iWładysławAnielewski.Zasadniczeceleprogramowepartii
nieodbiegałyodjejpoprzedniczki,czyli„ProletariatuI”.W1891r.
zPolskiejSocjalno–RewolucyjnejPartii„Proletariat”wyłoniłasię
krajowa,awłaściwiewarszawskasecesja—tzw.Zjednoczenie
Robotnicze,podprzywództwemEdwardaAbramowskiego(Jan
Stróżecki,StanisławGrabski,StanisławWojciechowski).
Nierezygnowałoonozpostulatuniepodległości(organizacja„państwa
robotniczego”),sprzeciwiałosięnatomiastprzemocyiterrorowi
wwalcepolitycznej.
Godnyodnotowaniajestpowstaływ1889r.ZwiązekRobotników
Polskich(StanisławGrabski,Krzywicki,JulianMarchlewski,Leon
Falski,JanLeder,JózefBeck,JanuszTański,KarolChodaczyński,
LudwikKrasuski,AntoniHumnicki),utworzonynabaziedziałających
wKrólestwiePolskimrobotniczychkółekoświatowych.Wswoim
programiepoczątkowokoncentrowałsięniemalwyłącznie
nazagadnieniachekonomicznych,wyzwolenia„światapracy”.
Nieodżegnywanosięodideirewolucji,alezapowiadanojejwybuch
dopierowówczas,gdyproletariatosiągnieświadomośćklasową.
Narzędziemrewolucyjnegobuntumiałbyćstrajk,najpowszechniejsza
inajskuteczniejsza,jaktwierdzono,formawalkizkapitalizmem.Nieco
później,napoczątkulatdziewięćdziesiątych,wprogramieZRP
pojawiłysiępostulatynarodowe(niepodległościowe),ideepowstańcze
(walkanarodowowyzwoleńcza)wiązanozrewolucjąspołeczną.
Nieodżegnywanosięteżoddziałaniapółlegalnego,czegoprzykładem
byłyOgólnorobotniczeKasyOporu,któremiałychronićpracowników
przed„wyzyskiemikrzywdązestronyfabrykantów”.Pojawieniesię
wprogramiezwiązkuhasełnarodowych,ajednocześniearesztowania
jegoczołowychdziałaczy,doprowadziłodowewnętrznychtarć
ikonfliktów,którychfinalizacjąbyłrozpadśrodowiska.
„Internacjonaliści”wstąpilidoSocjaldemokracjiKrólestwaPolskiego
(od1900r.SocjaldemokracjaKrólestwaPolskiegoiLitwy),
„większość”dołączyładopowstałejw1892r.PolskiejPartii
Socjalistycznej.
Pozazaboremrosyjskimruchsocjalistycznyrozwijałsięrównież
wGalicji,zaśwślamazarnymtempiewzaborzepruskim.
