Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naziemiachdotkniętychrepresjamipopowstaniowymi,ogromem
klęskiporażekszybkoodrodziłsiękonspiracyjnyruchspiskowy
oniepodległościowejorientacji.Wśródniedawnychuczestników
powstanialistopadowegodominowałoprzekonanieokonieczności
rozbudowystrukturorganizacyjnych,przygotowaniapodstaw
podwybuchkolejnejirredenty,wreszcierównieżpodwypracowanie
programówspołecznychipolitycznych.Dopierwszychtegotypu
inicjatywnależały:działającawtarnowskiemgrupkaSynówŚwiata
(WaleryWielogłowski,AdolfDomaisel,RafałCzyżewicziHipolit
Witkowski)ilwowskiZwiązekDwudziestuJeden(FranciszekSmolka,
SewerynGoszczyński,JanKantyPodolecki,LudwikJabłonowski,
WincentyPol,IgnacyKulczyński).Wichprogramiegłoszono
postulatyniepodległości,wyzwolenianarodów,likwidacjiucisku
idalekoidącychprzekształceńspołeczeństwawduchu
demokratycznymipostępowym(likwidacjapańszczyzny,uwłaszczenie
chłopów,zniesieniepodziałówstanowych,ustanowienierepubliki).
Od1832r.płkJózefZaliwski,przywsparciuczęścizachłyśniętych
ideamigminowładztwalelewelczykówizachodnioeuropejskich
(główniewłoskich)korbonariuszyprzygotowałplanwybuchu
kolejnegopowstania.Liczył,żeudamusięprzemycićdokraju
emisariuszyioddziałypartyzanckie(„oddziałypierwiastkowe”),które
wkroczyłybydoKrólestwaPolskiego,ażpoDniepriprzywsparciu
masludowychwywołały„wojnętotalną”,którabyłabyczęścią
ogólnoeuropejskiejrewolucjinarodowowyzwoleńczejisocjalnej.
Wzwiązkuztymiprzygotowaniami,naziemiachpolskichzaczęły
powstawaćrozmaiteinicjatywyocharakterzespiskowym,jakchoćby
utrzymującykontaktzemigracyjnymKomitetemNarodowymPolskim
LelewelaZwiązekBezimienny(WładysławTyszkiewicz,Walerian
Pietkiewicz),któregonajwyższąwładzęstanowiłaZemstaLudu.
Działaczepolistopadowiangażowalisięrównieżwdziałalnośćruchów
węglarskich,bardzoczęstopowiązanychzmiędzynarodowym
węglarstwem(G.Mazzini,G.Garibaldi,SilvioPelicio,Pietro
Maroncelii,L.A.Blanqui).Jużw1833r.zinicjatywy
Goszczyńskiego,KarolaBorkowskiegoiHenrykaDmochowskiego
zawiązałsiępodległywęglarstwupolskiemunaemigracji(Namiotowi
NarodowemuPolskiemu)ZwiązekWęglarstwaPolskiego(Mieczysław
Skarżyński,JózefTetmajer,WincentyPol,TeofilJanuszewicz,Jan
Rucki,HenrykJanko,MichałChodźko,KarolKaczkowski,Napoleon
Nowicki),któryrozbudowałsiećmniejszychstruktur,wraz
