Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Rozdział1.KatasternieruchomościwPolscewokresiemiędzywojennym
Naterenachpolskichpołożonychwgranicachbyłegozaborupruskiegorealizowano
wszczególnościpracedotycząceparcelacjigruntów,którejakotakiezapoczątkowane
zostałyjeszczeprzezwładzeniemieckie.Od1886r.wewschodnichprowincjachpru-
skichprowadzonabyłabowiemprzezwładzeniemieckieakcjakolonizacyjnazwią-
zanazosadnictwemludnościniemieckiejiwywłaszczeniemludnościpolskiej.Scale-
niagruntówprowadzononatychterenachsporadycznie,apracedotyczącelikwidacji
serwitutówniebyłyrealizowaneztejprzyczyny,żewokresiewcześniejszym(pierw-
szapołowaXIXw.)wtrakcieprzeprowadzonejakcjiseparacyjno-regulacyjnejzostały
onepraktyczniezlikwidowane.
Praceparcelacyjnerealizowanowoparciuouchwałęsejmowąoreformierolnej
z1919r.iustawyowykonaniureformyrolnejz1920i1925r.,atakżewydanenaich
podstawierozporządzeniawykonawcze.Naterenachwojewództwapoznańskiego
ipomorskiegoparcelacjęgruntówprowadzonowoparciuoustawęz1933r.normu-
jącązasadyregulowaniawłasnościgruntówpoddanychparcelacji,atakżepoprzednio
obowiązująceprzepisyniemieckie,wtymniemieckąustawęosadnicząwprowadzoną
ustawąpruskąz15.12.1918r.ogłoszonąrozporządzeniemMinistraReformRolnych
z21.10.1925r.orazniemieckąordynacjęksiągwieczystych.Celemprzyjętejreformy
rolnejbyłozwiększeniepowierzchnigospodarstwrolnych.Służyćtemumiałypar-
celacjatzw.nadwyżekmajątkowychprzejmowanychprzymusowoodprywatnych
właścicieliziemskich(parcelacjarządowa)igruntówprzejmowanychprzezpaństwo,
atakżetzw.parcelacjadobrowolna,wramachktórejsprzedażgruntówprowadzili
samizainteresowaniwłaścicieleziemscy.Przeniesienieprawdogruntównastępowało
napodstawiedecyzjiadministracyjnej(parcelacjarządowa)albonazasadachokreś-
lonychwprzepisachoprzenoszeniuprawawłasnościprzyobrocienieruchomościami
(parcelacjaprywatna).Wramachprowadzonejakcjiparcelacjigruntówwykorzy-
stywanoistniejącemapykatastralne(katasterpruski)orazwykonywanoniezbędne
pracepomiaroweocharakterzeuzupełniającym,wtympomiaristniejącegostanu
posiadania,wramachktóregodokonywanorozgraniczaniagruntówspornych.
Praceparcelacyjneprowadzonebyływdwojakimtrybie-zurzędu(parcelacjarządowa)
lubnazasadachdobrowolności(parcelacjaprywatna).Wprzypadkuparcelacjirządowej
tzw.nadwyżkimajątkoweprzyjmowanebyłyoddotychczasowychwłaścicieliziemskich
nazasadachprzymusowegowykupu.Takprzejętegruntypodlegałynastępnierozdyspo-
nowaniunarzeczwskazanychosóbwdrodzedecyzjiadministracyjnej.Wtrybieparce-
lacjidobrowolnejprzejmowanienadwyżekgruntówiichrozdysponowanieprowadzili
natomiastsamiwłaścicieleziemscynazasadachokreślonychprzepisamioprzenoszeniu
własnościprzyobrocienieruchomościami.Przywykonywaniutegorodzajupracwyko-
rzystywanonajczęściejistniejącemapykatastralne,woparciuoktóredokonywanousta-
leniastosunkówwłasnościowych,rozgraniczeniaposzczególnychwłasnościziemskich,
atakżeopracowaniaprojektuparcelacjitychgruntów.Nowepomiaryprzeprowadzane
byłyjedyniewsytuacjibrakutakichpodkładówmapowychlubstwierdzeniaistotnych
rozbieżnościichtreścizestanemfaktycznymwterenie.
