Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miejsceirolasamorząduterytorialnegowtransformacjiustrojowejpaństwa
33
1.3.PODSTAWOWEZASADYREFORMYUSTROJOWEJ
ReaktywowaniesamorząduterytorialnegowPolscemusiałosiędokonywać
napodstawiepewnychreguł,wprzeciwnymraziebyłabytoporażkareformy.
Stądteżjejtwórcyoparlisięnazasadachunitarnościinadrzędnościintere-
sówpaństwa,subsydiarności,domniemaniakompetencji,solidarnościspo-
łecznejidecentralizacji59.Określenienapodstawiezasadyjednościmiejsca
samorząduterytorialnegowpoczątkowymokresiefunkcjonowanianowego
ustrojupolitycznegoniebyłołatwe.Trudnościtewynikałyzteoriipróbują-
cychwyjaśnićpozycjęsamorząduterytorialnegowobecpaństwa.Pierwsza
znichgłosiła,żesamorządsprzeciwiasiępaństwu,ponieważjeststrukturą
odniegoniezależną.Gminajakonajniższaipodstawowajednostkalokalna
jeststarszaodpaństwa.Tonaturalniepowstającegminyutworzyłypaństwo,
zatemjestonofederacjągmin.Jeślitak,tozpewnościąsamorządterytorialny
mapozycjęconajmniejrównąpaństwu.Przysługujemuzatempewienza-
kressprawnienaruszalnychprzezpaństwo60.Pozostałezadania,jeślinawet
sąprzezgminęrealizowane,wtejteoriitraktowanesąjakozadaniaobce.
Wczasie,kiedykształtowałsięsamorządterytorialny,jegoistotabyła
upatrywanawzupełnejsamodzielnościgminy,czyliuwolnieniuspodku-
ratelipaństwaorazograniczeniunadzorupaństwowegonadjejdziałalnoś-
cią.JakzauważyłA.Piekara,interesspołecznościlokalnychjestczęstokroć
innyniżinteresogólnospołecznyizpewnościąmainnywymiarzpunktu
widzeniaogólnopaństwowego
61
.Niemożetooznaczać,żejestonmniej
ważny.Wręczprzeciwnie,powinienkorzystaćztakiejsamejochrony,jak
interesypaństwowe.
Wteoriinaturalistycznejzakładasię,żemożliwesąrozbieżnościinte-
resówipoglądówwkwestiikorzyścidlaspołeczeństwalubposzczególnych
społeczności.A.Piekarazwracatuuwagęnarozbieżnościmiędzyaparatem
59
M.Janowski,Zasadyreformyadministracyjnejkraju,[w:]Podstawowewartościizało-
żeniareformyustrojowej,aut.JerzyBuzek[iin.],KancelariaPrezesaRadyMinistrów,
Warszawa1999,s.25(ReformaAdministracjiPublicznej.MateriałySzkoleniowe;z.1).
60
M.Chmaj(red.nauk.),UstrójsamorząduterytorialnegowPolsce,OficynaWydawnicza
WyższejSzkołyHandluiPrawaim.RyszardaŁazarskiego,Warszawa2007,s.9-10.
61
A.Piekara,Aksjologiczneipragmatyczneaspektysamorząduterytorialnego,flSamorząd
Terytorialny”1991,z.1/2,s.80.
