Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Murdak,Fenomensekt,Kraków2007
ISBN:978-83-7850-308-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2007
20
RozdziałI.Podstawyteoretycznedotyczącesekt
sektąmożnanazwaćkażdągrupę,wktórejwystępujejednocześnie:wysokipoziom
totalnościorazwysokipoziommanipulacji26.
Wodniesieniudocytowanejdefinicjinależyzaznaczyć,żewostatnich
latach,obokterminówDsekta”,Dsektadestrukcyjna”,Dnowyruchreligijny”,
pojawiłosięokreślenieDgrupamanipulacyjna”.Podkreślaonoznaczenie
manipulacjijakopodstawowegosposobuoddziaływanianaczłonkówgru-
py.DefinicjazaproponowanaprzezA.Rusaktraktujegrupęmanipulacyjną
jako
[...]grupę,którapoprzezstosowanieróżnorodnychtechnikpsychologicznychisocjo-
logicznych,wykorzystywaniefizyczne,psychiczneimaterialneorazpoprzezsystem
ścisłejkontrolipowodujeuzależnienieodtejżegrupylubjejprzywódcyprzyjed-
noczesnymzniechęceniuluboderwaniuoddotychczasowychzwiązkówrodzinnych
ispołecznych.Istotnymelementemtegouzależnieniajestrozbieżnośćmiędzycelem
jawniegłoszonymacelemukrytym,realizowanymprzezgrupę,kosztemadepta,jego
rodziny,awięcwbrewzagwarantowanejwolnościosobistej27.
Technikimanipulacjiwykorzystywaneprzezsektyumożliwiająpełnąkon-
trolęaktywnościżyciowejnależącychdoorganizacjiosób,atakżeuruchamia-
jąmechanizmuzależnienia,owocującyzaburzeniemprocesudecyzyjnego,
iniejednokrotnieprowadządocałkowitejutratyzdolnościsamostanowienia.
ZdaniemD.Kuncewicza,zarównopojęcieDsekta”,jakiDgrupamani-
pulacyjna”niesłużąobiektywnemudyskursowi,obawpływająbowiemnie-
korzystnienasferęemocjonalnąodbiorcy,ukierunkowująwyrażanesądy
iopinie.AutorproponujestosowanieneutralnegookreśleniaDkontrower-
syjnagrupareligijna”,czyligrupabudzącaspołecznekontrowersje.Jestono
pozbawionewydźwiękuwartościującegoiarbitralnościkryteriumhistorycz-
nego28.Niewprowadzatakżeniepotrzebnejbarieryemocjonalnej,nastawie-
niazgórynegatywnego.
Kontrowersyjnegrupyreligijnesątogrupy,którebezwzględunato,czypowstały
wwynikuschizmy,importuodmiennychtradycjireligijnych,czyteżnowegoobja-
26D.Kuncewicz,Psychomanipulacjaamłodzież,Lublin2002,s.9–16.Totalność
grupypoleganaścisłejkontroliżyciajejczłonków.Dotyczyonazachowania,sposobu
ubierania,rodzajuwykonywanejpracy,sposobuspędzaniaczasuwolnego.Poziomtotalno-
ścigrupyokreślajączterypoziomytotalnościGoffmana:całościowość,wyłączność,izola-
cja,ideanowegoczłowieka.Wysokipoziomtotalnościwpołączeniuzwysokimpoziomem
manipulacjipowodujepoddaniejednostkicałkowitejkontroli.
27G.Rowiński,Wniewolisekty,Warszawa2001,s.21.
28D.Kuncewicz,Kontrowersyjnegrupyreligijne,Tychy2005,s.5.
