Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niesieświatło,któremożeprzybyćdopunktu
P
tylkozprędkością
C
.
Gdyzatemspoglądamynaładunek
q
,oczywiściewidzimyniepunkt,
wktórymznajdujesięonteraz,alewktórymsięznajdowałwpew-
nejwcześniejszejchwili.Wnaszymwzorzepojawiasięwięcpozorny
kierunek
er!
–kierunekwziętyzprzeszłości,zwanykierunkiemretar-
dowanym.Pojawiasięteżopóźnionaodległość
r1
.Byłobytołatwe
dozrozumienia,gdybynieto,żejestnieprawdziwe.Całasprawajest
znaczniebardziejzłożona.
Wewzorzewidzimyjeszczekilkawyrazów.Następnywyrazpoka-
zuje,zgrubszamówiąc,jakprzyrodapróbujewziąćpoduwagęfakt
opóźnieniazjawiska.Mówion,żepowinniśmyobliczyćopóźnionepole
kulombowskieidodaćdoniegopoprawkęrównąiloczynowiszybkości
zmianypolaprzezopóźnienie.Przyrodajakgdybypróbujeocenić,
jakiemabyćpolewobecnejchwili,biorącszybkośćjegozmiany
imnożącjąprzezopóźnienie.Wewzorzewidzimyjeszczetrzeciwyraz
–drugąpochodnączasowąjednostkowegowektoraskierowanegodo
ładunku.Wtensposóbwyczerpaliśmycaływzóritojestwszystko,co
siętyczypolaelektrycznegopochodzącegooddowolnieporuszającego
sięładunku.
Polemagnetycznedanejestwzorem
B“´er!ˆE{C.
(28.4)
Znowunapisaliśmytotylkowcelupokazaniapięknaprzyrodylub,ina-
czejmówiąc,potęgimatematyki.Niestaramysięzrozumieć,dlaczego
możnanapisaćtakwielenatakmałejppowierzchni,aleprzecieżwzory
(28.3)i(28.4)opisująmechanizm,dziękiktóremupracująprądnice
elektrycznedziałaświatło,zachodząwszystkiezjawiskaelektryczne
imagnetyczne.Dlauzupełnieniacałejsprawypowinniśmyoczywiście
powiedziećcośjeszczeozachowaniusięwchodzącychwgręośrodków
materialnych,owłasnościachmaterii,któreniesąpoprawnieopisane
przezwzór(28.3).
Abyzakończyćnaszopisdziewiętnastowiecznegoświatafizyki,
musimyjeszczewspomniećoinnejsyntezie,którejdokonanowtym
stuleciu.Byłatosyntezazjawiskciepłaimechaniki,aMaxwelliwniej
miałswójwielkiudział.Będziemysięwkrótcezajmowaćitymtema-
tem.
WXXwiekuokazałosię,żepotrzebnesąuzupełnienia.Odkryto,
żeprawadynamikiNewtonasązupełniefałszywe,adlaichpopra-
wienianależałowprowadzićmechanikękwantową.PrawaNewtonasą
słusznewprzybliżeniu,wtedygdyrozmiaryobiektówmaterialnychsą
dostatecznieduże.Oweprawamechanikikwantowejzostałyzupełnie
niedawnopołączonezprawamielektrycznościwjedenukładpraw
zwanyelektrodynamikąkwantową.Odkrytoponadtolicznenowezja-
wiska,zktórychpierwszymbyłapromieniotwórczość.Odkrytaprzez
Becquerelaw1898r.jakbywkradłasięjeszczedoXIXw.Odkry-
ciezjawiskapromieniotwórczościdoprowadziłodopowstanianaszej
30
28Promieniowanieelektromagnetyczne
