Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pejzażzaoknem.Europejskiewidokówkifilmowe-wprowadzenie
15
mobilną,nieczystą,przemierzanąprzezfantomatycznepodobieństwa”11.
Pejzażwtymujęciustanowinietylefiguręikonologicznączyrodzaju-
-pamiętniania,coszczególnyzbiegokoliczności,wktórymobrazoscyluje
międzydwomapolami(biegunami):re-memoracjiimobilizacji.Ozna-
czato,żeżadenfilmowypejzażniejesttakisam,nawetjeślijesttensam.
Nakładająsięnaniegoikonologiakina,pamięćkinematograficznaoraz
pamięćwszystkichplanów.Nigdyniejestonpierwszy,dziewiczy,anawet
wielokrotniepowtarzany,zawszejestinny.Niejednokrotnieprzetwarza-
ny,stajesięodmienny,bowystępujewinnychokolicznościach,winnym
kontekścieiczasie.
Inaczejniżwmiłymkinienrodzinnym”pejzażśródziemnomorskigra
wrealizacjachocharakterzesensacyjnym,choćitudominujespojrzenie
reżyseraturysty.Przykładysąróżnorodne,zwyklejednakkrajobrazsta-
jesięwnichrodzajemzadziwiającegokontrapunktudlaopowieści,jak
wUtalentowanympanuRipleyu(TeTalentedMr.Ripley,reż.Anthony
Minghella,1999)czyRozgrywce(TeTwoFacesofJanuary,reż.Hossein
Amini,2014)-cociekawe,obubędącychadaptacjamipowieściPatricii
Highsmith.Pejzażśródziemnomorskizwyklemapozytywnąkliszową
konotację:słoneczną,relaksową,wakacyjną,inicjującąnowyetapegzy-
stencjidziękinowymdoświadczeniom,smacznympotrawomidobre-
mutowarzystwuosób,którewiedzą,jakkorzystaćzżycia.Wpierwszej
zwymienionychhistorii(którazostałajużzresztązekranizowanawdziele
RenéClémentaoznaczącymtytuleWpełnymsłońcu/Pleinsoleil,1960)
zbrodniczanaturabohateraujawniasięwłaśnieuwybrzeżyMorzaŚród-
ziemnego,wpełnymsłońcu,któreobnażaohydęjegopostaci,charakteru,
knowańiplanówprzejęciatożsamościprzyjaciela.Wmiaręrozwojuakcji
pejzażzwakacyjnego,sprzyjającegoromansomimiłymspotkaniomame-
rykańsko-europejskiejśmietankitowarzyskiej,przekształcasięwobcy,
niepokojąconieodpowiednidlawydarzeń,bywreszcieprzeistoczyćsię
wmiejscezbrodni:błękitnemorzestajesięgrobemdwóchniewinnych
osób.Zrazubeztroskie,pocztówkowekrajobrazywkontekściezdarzeń
iwiedzywidzazaczynająbyćinaczejodbierane,grająwodmiennejto-
nacji,pozorniesątesame,leczjużnietakiesame,bywreszciecałkowicie
zaniknąć,kiedyakcjafilmuprzenosisiędomiasta.
WRozgrywcefunkcjonowanieirolapejzażusąbardziejinteresują-
ce.RównieżtutajgłównymipostaciamisąAmerykaniezmuszeniuciekać
przedwymiaremsprawiedliwości.Zmieniająctożsamość,udająsięna
11Tamże,s.251.
