Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mitjestopowieściątotalną,ukierunkowanązarównonasferęsa-
crum,jakiprofanum.Dziękitejceszeposiadawłaściwośćspajania
społeczności,dlaktórejstanowipodstawęegzystencjalną.Wzwiązku
zeswoimboskimpochodzeniemmitpełnifunkcjęprawodawczą,ro-
zumianąjakozasadakierującalosemzarównojednostki,jakicałej
społeczności,jesttłumaczemludzkiejegzystencji.Uzasadnia,kodyfi-
kuje,aleteżwyjaśniaposzczególneelementykażdejzesferludzkiego
istnienia.AmerykańskiantropologJosephCampbellwksiążceBoha-
terotysiącutwarzy,zgodniezwyżejprzywołanymiprzykładamiro-
zumieniamitu,przedstawiagojakoesencjalnyśrodekkultury,odktó-
regowywodzisiękażdainnasferaludzkiejdziałalności.
Wszędzietamgdzieżyliludzie,zawszeiwkażdychokolicznościach
kwitłymity.Byłyonenieustającąinspiracjądlawszelkichludzkichpo-
czynańwsferzematerialnejiduchowej6.
JednakżewswoimrozumieniumituCampbellidzieokrokdalej
iprzekraczającgranicęnaukowejbezstronnościdopowiadato,
oczyminnibadaczejedyniewspominają:
Niebyłobyzbytniąprzesadąstwierdzenie,żemitjesttajemnym
otworem,przezktórypłynieniewyczerpanaenergiakosmosu,napeł-
niającwytworyludzkiejkultury.Religia,flozofa,sztuka,prehistorycz-
neihistoryczneformyorganizacjispołeczeństwa,szczytoweosiągnięcia
naukiitechniki,widzeniesennewszystkotowywodzisięzmagiczne-
gokręgumitu7.
ZatemwrozumieniuCampbellamitodgrywarolęprawodawczą
itłumaczysensludzkiejegzystencji.Jestsymbolicznymnośnikiem
historiispołeczności,stajesięonboskimsłowem,rodzajemwiedzy-
-Gnozy8,któregozewnętrznatreśćjestjedyniepowłoką,podktórą
ukrytajestezoterycznatreśćmitu.WrozumieniuCampbellamitjest
wdosłownymsensiewiedzą,przesłaniemczyteżnaukąpłynącązesfe-
rysacrumdosferyprofanum,którapoprzezpojawieniesięwsferze
profanumuświęcadziełostworzenia.Wtymrozumieniukażdezda-
rzenie,czynność,rytuał,obyczajczyjakikolwiekinnyelementżycia
społecznościstajesięelementemświętym,uświęconymprzezswój
związekzmitem,awięcustanowionymprzezsferęsacrum.
6J.Campbell,Bohaterotysiącutwarzy,Poznań1997,s.19.
7Ibid.,s.39.
8Rozumianejjakowiedzaezoterycznazsyłanazesferysacrumdosferyprofanum.
11