Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OSENSIEIZNACZENIUZDAŃ
21
Równośćs(φ)=s(ψ)wyrażastosunekrównoznaczności(syno-
nimię)formułφiψ.PojegookreślenieSuszkoodsyładoswojej
rozprawyAnessayintheformaltheoryofextensionandofinten-
sion.Synonimięformułokreślasiętamjakoichrównoważność
analityczną(teza5.10).PrzezDanalityczność”zaśrozumie
wszystko,cowynikalogiczniezprzyjętychwdanymjęzyku
Dpostulatówznaczeniowych”.Równośćsensów(intensji)maprzy
tympociągaćzasobąrównośćznaczeń(ekstensji)rozważanych
formuł(teza5.13ijejzałożenie4.1).20
FormalniesemantykaSuszkiróżnisięodnaszejinterpretacji
Traktatujedynieterminologią:cotunapoziomie(2)zwiesięDsytu-
acją”,tamzwiesięDtreściąmyślową”;cotunapoziomie(3)zwie
sięDblokiemontycznymsytuacji”,tamzwiesięDsytuacją”.For-
malnieliczysięjednaktylkoobopólnaczwórpoziomowość,odróż-
niającaostrosemantykęzdańodtrójpoziomowejsemantykinazw.
Tuitamrównośćsensówrozpoznajesiępotym,żezdania,
którejewyrażają,sąrównoważneanalitycznie.Tutajjednakróż-
nicewykraczająjużpozaterminologię,gdyżpolegająnainnym
rozumieniuDanalityczności”:wąskimjakuFregegoalboszero-
kimjakuCarnapa.My-podobniejakTraktat,6.11-idziemy
zaFregem;SuszkoszedłzaCarnapem.
Fregesądziłsłusznie,żeróżnicamiędzyprawdamianalitycz-
nymiisyntetycznymiujawniasięwsposobieichuzasadniania21.
Prawdajestanalityczną,gdyjejuzasadnienieodwołujesięDjedy-
niedoogólnychprawlogikiidodefinicji”;inaczejjestsyntetyczna.
CarnapzastąpiłścisłeokreślenieFregegomglistym:zamiast
Ddefinicji”podstawiłwymyśloneprzezsiebieDpostulatyznacze-
niowe”,którymipróczdefinicjiobjąłwszelkiezdaniaprawdziwe
apriori.Wtensposób,czystowerbalnie,wszelkieprawdyaprio-
ryczne-Dsądysyntetyczneapriori”Kanta-stałysięteraz
Danalitycznymi”.(Np.M.Przełęckipisze:DZdaniaanalityczne
danegojęzykasązazwyczajutożsamianezjegopostulatami
znaczeniowymiiichlogicznymikonsekwencjami.”22)
20R.Suszko,Anessayintheformaltheoryofextensionandofintension,
DStudiaLogica”1967,t.20,nr1,s.7-34.
21G.Frege,DieGrundlagenderArithmetik:einelogischmathematische
UntersuchungüberdenBegriffderZahl,Hamburg1988,§3.
22M.Przełęcki,Logikateoriiempirycznych,tłum.J.E.Jasińska,War-
szawa1988,s.48.
