Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RecepcjafilozofiiKanta
złowskiegonastępującyfilozofowie:KarlLeonhardReinhold(175711823),
GottlobErnstSchulze(176111833)iJacobSigismundusBeck(17611
1840).Wgrupietejbrak:ChristophaGottfriedaBardiliego(176111808),
októrymNicolaiHartmannpowie,żetrudnogojednoznaczniesklasyfiko-
wać,gdyżjegofilozofiajestcoprawdanajbliższaśredniegoSchellinga
ipóźnegoHegla,amimotopowstajewpolemicezKantem7;zkoleiJo-
hannAugustEberhard(173811809)był1obokMosesaMendelssohna
(172911786)iGottfriedaPloucqueta(171611790)1tym,wktórego
wystąpieniach„podkreślonezostałyzasługiLambertaitroskaodalszy
przebiegreformymetafizyki.Dziełatepokazują,żepracereformatorskie
LambertanadługoprzedKantemokreśliłykształtoświeceniowejreformy
metafizyki”8.AlenaprzykładbaronCayvonBrockdorffzwracauwagę,że
PloucquetbyłbardziejsamodzielnyniżzależnyodszkołyWolffa9.
Trudnościklasyfikacyjnestanowiąjednaktylkoprzyczynekdodysku-
sjimerytorycznejijejkształtu.Chodzibowiemopytaniepostawione
wtymakapicie.Iniejesttotylkopytanie,któremaznaczeniehistorycz-
ne.Kiedybowiemokazujesię,żefilozofiaFichtegobezpośrednioniewy-
rastazfilozofiiKanta,wtedyujawniająsiędwaproblemy:
1.JakajestliniarozwojowafilozofiiprowadzącaodKantadoFichtego?
2.CzyrozwójtenmazwiązekzpublikacjamiKantowskichdzieł?
Rozpoczynającododpowiedzinadrugiepytanie,trzebasięprzede
wszystkimodwołaćdozdaniaLehmanna,którystwierdza:„Zapewnejest
jednoKantowskiedzieło,którejakbywzapalnympunkciejednoczyin-
teresyipoczątkimyślowemetafizycznegoidealizmu:Krytykawładzy
sądzenia(1790),wobecktórejwtakimsamymstopniuczująsięzobo-
wiązaniSchilleriFichte,takjakSchelling,GoetheiHegel”10.Słusznośćtezy
Lehmannamasweuzasadnieniewtym,żedyskusjanadfilozofiąKanta
zaczęłasięjużwrazzukazaniemsięKrytykiczystegorozumu.Wten
sposóbdotychczasowerozważania,któremająsiękoncentrowaćnarecep-
cjifilozofiiKanta,zatoczyłyniejakokrągipowróciłydopunktuwyjścia,
przyokazjizresztąpotwierdzająctezęLehmanna.„Donajważniejszych
wydarzeń1jakzauważająRadosławKuliniakiTomaszMałyszek1wfi-
lozofiiniemieckiegooświecenia[...]zaliczasię:konkursyKrólewskiej
AkademiiBerlińskiej,przedewszystkimtezlat1756,1759i176111763,
spóroateizmmiędzyLessingiemaJacobim,reformęmetafizykiprzedsta-
7Zob.N.Hartmann:DiePhilosophiedesdeutschenIdealismus.3.Aufl.Ber-
lin1NewYork1974,s.31.
8R.Kuliniak:Spórooczywistośćnaukmetafizycznych.KonkursKrólewskiejAka-
demiiBerlińskiejz1763roku.Wrocław2003,s.226.
9Zob.C.vonBrockdorff:DiedeutscheAufklärungsphilosophie.München1926,
s.40.
10G.Lehmann:GeschichtederPhilosophie...,Bd.8,s.19.
13
