Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RecepcjafilozofiiKanta
kimoralnejikonsekwentnierealizując»prymat«tejostatniejnadproble-
matyką»teoriopoznawczą«.Dziejesiętutakżecoświęcej.Mianowicie
samąKrytykępraktycznegorozumuczytaFichtezkoleiwontologicznej
perspektywieKrytykiwładzysądzenia.Właściwympunktemwyjściajest
tuwięcdrugaKrytyka,aleodpoczątkujużumieszczonawpoluteoretycz-
nymKrytykitrzeciej”14.RównieważnajestuwagaKozłowskiego,który
dokonującpodsumowaniapewnegoetapunamysłunadhistorycznymi
źródłamifilozofiiMaimona,stwierdza:„[...]starałemsięwykazać,po
pierwsze,żekomentowanie,interpretowanie,poprawianieirozwijaniefi-
lozofiiKantaprzebiegałoróżnymidrogami;podrugie,żewtympozor-
nymchaosiestanowiskmożnadostrzecpewnąlinięrozwojową,którąwy-
znaczajątakienazwiska,jakReinhold,SchulzeiBeck;potrzecie,żelinia
taprowadzidoMaimona;poczwarte,żezostanieonazkoleirozwinięta
przezFichtegoimarburczykówdorangisamodzielnychsystemówfilozo-
ficznych”15.
Wrezultacienasuwająsiętutrzypytania,składającesięnacałątrze-
ciąkwestię:
1.NaczympoleganovumfilozofiiReinholdawzględemKanta?
2.JakMaimonmodyfikujestanowiskoReinholda?
3.NaczympolegaosobliwośćKrytykiwładzysądzenia?
Rozpoczynającanalizęodostatniegopytania,wystarczyodpowie-
dziećcytatemzwymienionegodzieła.„Krytykawładzpoznawczychdo-
tyczącatego,czegozdolnesąoneaprioridokonać,niemawłaściwie,je-
ślichodzioprzedmioty,żadnejsuwerennejdziedziny.Niejestona
bowiemżadnądoktryną,leczmatylkozazadaniezbadać,czyijak,sto-
sowniedotego,jakprzedstawiasięrzeczznaszymiwładzami[poznaw-
czymi],możliwejeststworzeniezaichpomocąjakiejśdoktryny”16.
WperpektywiehistorycznejKrytykawładzysądzeniazdajesię1chociaż
zpewnościązamysłKantaniewiążesięzdokonaniamiReinholdaiMai-
mona1potwierdzaćstanowiskotych,którzyjakopierwsioceniająfilo-
zofięKanta.
Rozważyćtuprzyjdziewszakżeinnąkwestię.WilhelmWindelband
wdzieleDieGeschichtederneuerenPhilosophie17wprowadzapodziałna
15
14M.J.Siemek:IdeatranscendentalizmuuFichtegoiKanta...,s.154.
15R.Kozłowski:SalomonMaimonjakokrytykikontynuatorfilozofiiKanta...,
s.66.
16I.Kant:Krytykawładzysądzenia.Tłum.J.Gałecki.PrzejrzałA.Land-
man.Warszawa1986,s.19120.
17W.Windelband:DieGeschichtederneuerenPhilosophieinihremZusammen-
hangemitderallgemeinenKulturunddenbesonderenWissenschaften.Bd.1:VonderRe-
naissancebisKant;Bd.2:DieBlütezeitderdeutschenPhilosophie.VonKantbisHegelund
Herbart.8.Aufl.Leipzig1922.
