Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RecepcjafilozofiiKanta
badaczyfilozofiiKanta,amianowicieRichardKroner,NicolaiHartmann,
aletakżeErnstCassirer.Jesttosystemowycharakterfilozofiipokan-
towskiej.Dlategonajkrótszaodpowiedźnapytaniapierwszeidrugie
brzmitak:ReinholdKantowskąfilozofięprzeformułowałwsystem,Mai-
monzaś1międzyinnymiwzoremJacobiego1zrezygnowałzrzeczysa-
mejwsobie.
Próbadokonaniapierwszego,krótkiegopodsumowaniajużnawstępie
nastręczapewnychtrudności.Popierwsze,wskazaćtrzeba,iżprymaturo-
zumuteoretycznegonienależyrozumiećwtensposób,żeodnosisięon
docałejfilozofiiKanta.Jestjednakproblemem,zktórymbędąsięzmagali
takżeneokantyści.Dlategowydajesię,żewartozwrocićuwagęnazaryso-
wującesiędwatypyinterpretacji,amianowicienagłoszenieprymaturo-
zumuteoretycznego(Maimon)igłoszenieprymaturozumupraktycznego
(Fichte).Problemtenwymagadalszychrozważań.Podrugie,niemożna
sięoprzećnapojęciudoświadczeniawówczas,gdychcemyscharakteryzo-
waćróżnicepomiędzyKantemajegonastępcami.Ujawniasiętuogromna
różnorodność,akiedy1oczymbędziejeszczemowa1popatrzymyna
obrońcówKantowskiejfilozofiiprzedreprezentantamiidealizmunie-
mieckiego,wymienićtrzebadwóchfilozofów:JakobaFriedrichaFriesa
(177311843)orazArturaSchopenhauera(178811860).Takżetutajhistoria
sprawiłanampsikusa.Schopenhauer,powszechnieznany,wcaleniejest
tym,którybardziejzawzięciebroniłKanta.HermannCohen,analizując
SchopenhauerowskąkrytykęKanta,stwierdzawręcz,że„Schopenhauer
nieuchwyciłpojęciadoświadczenia”24.
17
Neokantyzm
Zwyczajowypodziałneokantyzmuniewytrzymujepróby,itozkilku
powodów.Popierwszedlatego,żetrudnoznaleźćjednądatę,wskazy-
wanąjakodatapoczątkuneokantyzmu.Podrugiedlatego,żeniejesttak,
iżneokantyzmpowstałnagle,awłaśnie„bardzoczęsto1jaksłusznieza-
uważaMariaSzyszkowska1odnosisięwrażenie,żechodzionagłe
powstanieideowegoprądu,onagłeponowneodkrycieKanta”25.To
drugiewymagawskazaniafilozofów,którychmyśljużwcześniejna-
wiązywaładoKanta.Stądwłaśnie,potrzecie,wymógpodziałucałejfilo-
24H.Cohen:KantsTheoriederErfahrung.3.Aufl.Berlin1918,s.468.
25M.Szyszkowska:Neokantyzm.Filozofiaspołecznawrazzfilozofiąprawana-
turyozmiennejtreści.Warszawa1970,s.12.
