Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
tycznypoglądyfilozofów,podporządkowującówopisokreślonymkryte-
riomiwprowadzającregułyichporządkowania,najczęściejwpostaci
schematycznychpodziałów(diaireseis)poglądówfilozofów,nieuwzględ-
niającchronologii,niepokazującuwarunkowańokreślonychkoncepcji,nie
przytaczającdosłownychodniesieńdotekstów.UDoksografia”toneolo-
gizmstworzonyprzezHermannaDielsadlaodróżnieniaprzekazówstre-
szczającychiomawiającychpoglądyfilozofówwsyntetycznejformie,od
tych,któreopisywałyichbiografie.Tradycjadoksograficznazostałaexpli-
citezapoczątkowanaprzezArystotelesa,który,zgodniezeswojąmetodą
badawcząprzyjmował,iżbadaniekażdegozagadnienia–np.problemudu-
szy–powinnosięzaczynaćodkrytycznejanalizypismtych,którzy
wcześniejnatentematpisali,poto,by,zjednejstronywykorzystaćich
dokonania,zdrugiejzaś,byuniknąćichbłędów.TowistocieArystoteles
jestpierwszymtwórcąhistoriifilozofiiprzedplatońskiej,którejsyntetycz-
nyzarys(awłaściwiedwazarysy)odnajdujemywIksiędzeMetafizyki,a
historiępojmowanianp.ruchupokazujeIksięgaFizyki,duszy–Iksięga
traktatuOduszy,iin.UczeńStagirytyijegonastępcanastanowisku
scholarchywLykajonie,Teofrast,pozostawiłposobiejużoddzielnytraktat
w16księgach,poświęconyfilozofomnatury–Poglądyfilozofównatury
(Fysikondoksai)
7
,jakteżtraktatOpostrzeganiuzmysłowym(Peri
aistheseos)
8
Zachowanefragmentypismdoksograficznych,przekazane
przedewszystkimprzezPseudo-Plutarcha,DiogenesaLaertiosa,Sextusa
Empiricusa,OjcówKościoła,kompilatorapóźnejstarożytnościJoannesa
StobajosaiinnychzostałyzebraneizrekonstruowaneprzezDielsawjego
fundamentalnymdzieleDoxographiGraeci
9
.PracaDielsakoncentrujesię
7
Traktatyteniezachowałysiędonaszychczasów,niemniejjednakwywarłyznaczny
wpływnapismapóźniejszychdoksografów,spośródktórychzanajważniejszychuznaćnależy
AetiosaiArejosaDidymosa.
8
WedługniektórychbadaczytraktatOpostrzeganiuzmysłowym(Periaistheseos)byłtylko
księgątraktatupt.Poglądyfilozofównatury.
9
HermannDiels,DoxographiGraeci,Berolini/Lipsiae1929,WalterdeGruyter;Diels,
przyjmując,iżpierwszymtraktatemsensustrictodoksograficznymbyłodziełoTeofrasta,
odnalazłjegokolejnychnaśladowcówczyteżdoksografów,dlaktórychtraktatArystoteleso-
wegouczniabyłwzorem:nieznanegonambliżejAetiosa,żyjącegook.IIw.n.e.,naktórym
następniewzorowałsięPseudo-Plutarch,któregozkoleiprzytaczaStobajos,żyjącywVw.n.e.
doksografikompilator;autordziełaprzeznaczonegodlasynaSeptimiusa,(noszącegotytuł
Wypisy,cytatyinaukiwczterechksięgach(Eklogon,apofthegmatonhypothekonbibliatessara),
wktórymspisywałstreszczenia,jakteżkrótszeidłuższefragmentydziełpoetów,mówców,
filozofów,tragików,takżetraktatówpoświęconychpolityce,powstałychwcałejstarożytności
16
greckiej.PismoStobajosastanowijednoznajobszerniejszychinajważniejszychźródełdokso-
