Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłaipoczątkifilozofii
początkowanąjużprzezperypatetykówbio-czydoksograficznąpostać
uprawianiahistoriifilozofii,pokazująnamfilozofięstarożytnąwjejrozwoju
jakoswegorodzajuskończonyproceshistoryczny,którymaswójokre-
ślonywczasiepoczątekikuczemuśkonsekwentnieprowadzi
19
.Naprzy-
kładchoćbyReale,którywswejHistoriifilozofiistarożytnejprzyjmuje,iż
myślstarożytnychGrekówkonsekwentniezmierzałakuUtrzeciemuże-
glowaniu”–filozofiichrześcijańskiej,wktórejznajdujesweostateczne
spełnienie.Kryteriumważności(Geltung)–aterminutegoużywamwjego
konotacjiutrwalonejprzezneokantyzmbadeńskiwaspekcieaksjolo-
gicznym–konkretnychkierunkówinurtówfilozoficznychstanowiądla
Realegotekoncepcje,któreprzyjmujątranscendentnązasadęrzeczywis-
tości,traktowaneprzezeńjakopropedeutykafilozoficznejkoncepcjiBoga
wfilozofiichrześcijańskiej.Filozofiaprzedplatońska,pojmowanaprzez
Realegojakofizyka–naukaozasadach–archai,któreRealepostrzegajako
zasadymaterialne,niemożerealizowaćowegoceluostatecznego.Dlatego
teżzasadniczyzwrotmyśleniawfilozofii,jakidokonujesięzasprawą
Platonazjegokoncepcjązasadtranscendentnych,RealeutożsamiazUwy-
czerpaniemsię”możliwościfilozofiiprzedplatońskiej
20
.Standardowe
przedstawieniafilozofiistarożytnej,zwłaszczajejpoczątków,akonkretnie
filozofiiprzedplatońskiej,pokazująmyślgreckąwpostaciuporządkowanej,
wtłoczonąniejakowramysystemuzjegodyscyplinamiipoddyscyplinami,
podporządkowanąmetafilozoficznemuiuniwersalnemujużwczasachnam
współczesnychsłownikowipojęćikategorii,precyzyjniepodzielonąna
okresy,wyznaczaneprzezzasadniczązmianęprzedmiotufilozofii.Takie
przedstawienianiezrodziłysięjednakdopierowczasachnowożytnych.Ich
19
Wzoremtakiegomodeluuprawianiahistoriifilozofiistałsiędoprzewrotuneokantow-
skiegosystemHegla,jaktowidaćjasnowpierwszymwydaniu;zkoleidlamodelupropo-
nowanegoprzezWilhelmaWindelbanda,zgodniezneokantowskimpojmowaniemhistoriifilo-
zofiijakohistoriiproblemów(Windelbanddzielifilozofięstarożytnąna:grecką,hellenistyczną
irzymską,awobszarzefilozofiigreckiejwprowadzapodziałnatrzyokresy:kosmologiczny,
antropologicznyisystematyczny,którykonstytuująPlatoniArystoteles),strukturępro-
blemowąwyznaczafunkcjonującywneokantyzmiepodziałnaNaturwissenschafteniGeistes-
wissenschaften.
20
RealeniedostrzegaroliiobecnościfizykiprzedplatońskiejwfilozofiiPlatona,choćby
faktu,iżplatońskiświatfenomenalny,przezfilozofaokreślanyjakoUświatgignetyczny”,
pozostającyUwstaniewiecznegoprzepływu”,podlegaregułomiprawomwyartykułowanym
przezfilozofównatury.ÓwswoiścieUteleologiczny”aspektdziełaRealegowpłynął
niewątpliwiem.in.nafakt,iżniedoceniawagifilozoficznychbadańwStarejAkademii,jużpo
śmierciPlatonarealizowanychprzezSpeusipposaiKsenokratesa,przypisującimrangęjedynie
jałowychspekulacjimatematycznych.
21
