Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXXVI
Przedmowadowydaniapolskiego
Onierówności,projektuhistorycznieniarzekomoahistorycz-
nejispełniającejsię-woczachmyśliOświecenia-natury
ludzkiej.Rousseauodegrałrolęfundatorafilozofiispołecznej,
wiążącztymsłowemzainaugurowanąprzezHobbesaproble-
matykę.PotemKantdostrzegłautonomięwartościestetycznej
wobecwszystkichinnychipoparłtociężaremtrzeciejKrytyki.
Ideafilozofiikulturyzyskałanoweszanse,byzaistniećwfilo-
zoficznymmainstreamie.PotemnadeszłaRewolucjaFrancu-
ska,awfilozofiiSchiller,SchellingiHegelpostawilipytanie
owspółczesnąrzeczywistośćsztuki.
Wujęciachbardziejpodręcznikowychestetykiakcentujesię
raczejpytanieoistotępiękna.CowprzypadkuHeglanajszyb-
ciejnarzucaprzeciwieństwozKantem,standardowopodkątem
formyitreści.Kantwprowadzapojęciepięknajakoczystejfor-
my,swobodnejgrywyobraźniiintelektu,którejwzorcowym
upostaciowieniemjestarabeska.AHegelmiałbybyćteore-
tykiemtreściiprzełamywaćKantowskiformalizmpięknana
rzecznprzeświecaniaidei”.Itakzapewnejest.CzytającHegla
wartojednakpatrzećnatoszerzej,historycznie.
Kantjakonowożytnyteoretykrozumunaukowego-wwy-
daniubardziejninstrumentalnym”niżpotemHegel-przyzna
sztucemiejsceraczejuboczne
47
.Przypiszejądosferybezce-
lowegozbytkualborozpatrywałbędzieprzezpryzmatpracy
sublimacji.Wpierwszymprzypadkubędzietopiękno,awdru-
gimwzniosłość.Dlategodlawspółczesnejfilozofiikultury
Kantbywałistotnyminspiratorem,zwłaszczazpunktuwidze-
niaFreudowskiejKulturyjakoźródłacierpieńczytwórczości
Marcusego(tujużprzezpryzmatSchillera).
ZkoleidlaHeglasztukauwikłanabędziewinnykontekstniż
dlaKantajakomyślicielaOświecenia.Zasprawąuczestnictwa
47
Czyniącjądomenąjedynierefleksyjnejwładzysądzenia,czylitakiej,
którawrzeczywistościniczegoobiektywnieniestwierdza,ajedynieustana-
wiapewnenjakgdyby”,spekuluje(będącdokładnymprzeciwieństwemwładzy
sądzeniapojęciowoitreściowondeterminującej”).
