Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Rzecznikiemprzyznaniaprawustawowychtakimzwierzętom,jak
szympansy
,bonobo,orangutany
,goryle,słonie,delfiny
,psy
,jestrównież
StevenM.Wise(ur.1952),prawnik48,wykładowcaprawawHarvard
LawSchoolorazzałożycieliprzewodniczącyCenterfortheExpansion
ofFundamentalRights.StevenM.Wisewswychdwóchksiążkach:Rattl-
ingtheCage:TowardLegalRightsforAnimals49(2000)iDrawingthe
Line:ScienceandtheCaseforAnimalRights50(2002)stawiatezę,żeco
najmniejniektórezwierzętaspełniająkryteriumbyciapodmiotemprawa,
azatempowinnybyćimprzyznanepodstawowe,ustawoweuprawnienia,
takiejakprawodożyciaiwolności(oznaczającezakazniewolenia).Jak
długozwierzęta(przedewszystkimmałpyczłekokształtne,alerównież
innessakiorazptaki)niebędąchronioneprawamiustawowymi,tak
długowymiarsprawiedliwościbędziewpraktyceobojętnynaichlos,
niezależnieodstopniazadawanegoimokrucieństwa.ZdaniemWise’a,
szczególnącechącywilizacjiludzkiejjestto,żeobecnienawetnajbar-
dziejtrywialneinteresyreprezentantówjednegogatunkusąprawnie
zabezpieczone,natomiastfundamentalneinteresyprzedstawicieliga-
tunkówpozaludzkichsącałkowicieignorowaneinegowane.
Postulatzrewidowaniatradycyjnychprzekonańjurystów,żeprawo
jesttworzonewyłączniedlareprezentantówgatunkuludzkiego,jest
celemteoretycznejaktywnościinnegowybitnegoamerykańskiegowy-
kładowcyprawaifilozofiiGary’egoL.Francione(ur.1954),założyciela
RutgersAnimalRightsLawCenter.W1985rokuzainicjowałonwszko-
łachprawniczychUSAwykładynatematprawzwierzątorazbyłjednym
zpierwszychsygnatariuszyDeklaracjiPrawMałpCzłekokształtnych.
ZdaniemFrancione,takdługointeresyzwierzątbędąlekceważone,
jakdługonapoziomiementalnymilegislacyjnymichstatusbędzie
tożsamyzrzeczamiprzynależnymidokategoriiludzkiejwłasności.
48
Ideaprawzwierzątjestpopieranaprzezwieluprawnikóworazfilozofówprawa.Należą
donichm.in.GaryL.Francione,AlanDershowitz,LawrenceTribe,CassaSunstein,
NorbertHoerster.WPolscenaszczególnąuwagęzasługująksiążkidwóchprawników:
JanaBiałocerkiewiczaPrawnystatuszwierząt.Prawazwierzątczyprawnaochronazwierząt,
orazTomaszaPietrzykowskiegoSpóroprawazwierząt.
49
S.M.Wise,RattlingtheCage:TowardLegalRightsforAnimals,PerseusBooks,Cambridge
2000.
50
S.M.Wise,DrawingTheLine:ScienceandtheCaseforAnimalRights,PerseusBooks,
Cambridge2002.
30
